אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
ר' יצחק מאיר נהג לבקר במז'יבוז'. ובמז'יבוז' היה יהודי אחד פשוט – חסר תבונה לחלוטין – שנהג לקחת נדבות, וגם ר' יצחק מאיר נהג לתת לו נדבה.
ליד מז'יבוז' היו בורות חֵמָר עמוקים מהם הכינו לבנים. פעם אחת, ר' יצחק מאיר שאל את הברנש ההוא – "מה תעשה אם תיפול פנימה לבור כזה עמוק?" ענה היהודי – "מה הכוונה? אני אלך לאשתי טשארנע ואקח את הסולם ואטפס החוצה."
חסידים תהו מדוע ר' יצחק מאיר בילה כל כך הרבה זמן עם בוּר כזה. ענה להם ר' יצחק מאיר: "אומרים, שכשמלך המשיח יבוא המלכים יביאו לו מתנות. בואו נבין זאת! אילו מתנות הם יביאו? זהב או כסף? מה צריך מלך המשיח? מה חשוב בעיני המלך המשיח? יהודי! – אבל איזה יהודי יחכה עד שיביאו אותו [בפני מלך המשיח]? בוודאי כל יהודי ירוץ בקוצר רוח ברגע שהוא ישמע על ביאת המשיח. ומי ישאר? רק ברנש כזה! וכתוב שהמשיח ישמח מהמתנה. נו – אז אם המלך המשיח ייהנה מכזה יהודי – [כנראה ש]כדאי להחליף איתו כמה מילים."
י.פ.
אלעזר זאהן.
R. Yitzchak Meir used to visit Mezhibuzh. One of the Jewish residents of Mezhibuzh was a very simple Jew – an uncouth individual, lacking in intelligence – who used to collect donations. R. Yitzchak Meir would also give him a donation.
Near Mezhibuzh there were deep clay pits where bricks were manufactured. Once R. Yitzchak Meir asked this fellow: “What would you do if you were to fall into one of these deep pits?” The Jew answered: “What do you mean? I will go to my wife Tsharne and get the ladder and crawl out of the pit.”
Hasidim wondered why R. Yitzchak Meir was spending so much time with this simpleton. R. Yitzchak Meir responded to them: “It says, that when Mashiach will come, all the kings will present gifts to King Mashiach. Let’s understand this: what kind of gifts will they bring? Gold and silver? Why would King Mashiach need this? What is precious in the eyes of King Mashiach? A Jew. But what kind of Jew will wait until he is brought before Mashiach? Certainly, every Jew will run hurriedly as soon as he hears that Mashiach has arrived. Who will remain? Only such an individual. And it states that Mashiach will be pleased with the gift. Nu, if King Mashiach will enjoy [the company of] such a Jew, it is worthwhile to exchange some words with him.”
I.F.
Elazar Zohn
ר' יצחק מאיר פלעגט צו באזוכען מעדזשביזש. אין מעזשביזש איז געווען א ייד, א גאר פראסטער – נישט אין גאנצען ביים פארשטאנד – און ער פלעגט נעמען נדבות. ר' יצחק מאיר פלעגט אים {איך} [אויך] געבען א נדבה.
נעבען מעזשביזש זענען געווען ליים גרובען וואו מען האט געמאכט ציגעל – זענען דארט געווען טיפע גרובען.
איינמאל האט ר' יצחק מאיר געפרעגט דעם פארשוין – וואס וואלטסו געטאן ווען דו פאלסט אריין אין אזא טיפער גרוב.
ענטפערט דער ייד – וואס הייסט איך וועל ארויסגען צו מיין פרוי טשארנע און נעמען די לייטער און דאן ארויסקריכען.חסידים האבען זיך געוואונדערט וואס ר' יצחק מאיר פארברענגט אזוי פיל צייט מיט דעם פראסטען פארשוין.
ענטפערט זיי ר' יצחק מאיר:
עס שטייט אז משיח וועט קומען וועלען אלע מלכים ברענגען מתנות צום מלך המשיח. לאמיר פארשטייען! וואס פאר א מתנות וועלען זיי ברענגען? גאלד און סילווער? וואס {דארפ} [דארף] דאס דער מלך המשיח. וואס איז חשוב ביי מלך המשיח? א ייד – אבער וואס פאר א ייד וועט ווארטען ביז מען וועט אים ברענגען – אוואדי יעדער ייד וועט דאך לויפען מיט אן אימפעט אז ער וועט נאר הערען אז בביאת המשיח. ווער דען וועט איבערבלייבען? נאר אזא מין פארשוין!
און עס שטייט אז משיח וועט זיין צופרידען מיט דער מתנה. נו – אויב המלך המשיח וועט זיין האבען הנאה פון אזא יידען – איז כדאי צו ארויס צו ווארפען א פאר ווערטער מיט אים.
י.פ) אלעזר זאהן
ר' יצחק מאיר נהג לבקר במז'יבוז'. ובמז'יבוז' היה יהודי אחד פשוט – חסר תבונה לחלוטין – שנהג לקחת נדבות, וגם ר' יצחק מאיר נהג לתת לו נדבה.
ליד מז'יבוז' היו בורות חֵמָר עמוקים מהם הכינו לבנים. פעם אחת, ר' יצחק מאיר שאל את הברנש ההוא – "מה תעשה אם תיפול פנימה לבור כזה עמוק?" ענה היהודי – "מה הכוונה? אני אלך לאשתי טשארנע ואקח את הסולם ואטפס החוצה."
חסידים תהו מדוע ר' יצחק מאיר בילה כל כך הרבה זמן עם בוּר כזה. ענה להם ר' יצחק מאיר: "אומרים, שכשמלך המשיח יבוא המלכים יביאו לו מתנות. בואו נבין זאת! אילו מתנות הם יביאו? זהב או כסף? מה צריך מלך המשיח? מה חשוב בעיני המלך המשיח? יהודי! – אבל איזה יהודי יחכה עד שיביאו אותו [בפני מלך המשיח]? בוודאי כל יהודי ירוץ בקוצר רוח ברגע שהוא ישמע על ביאת המשיח. ומי ישאר? רק ברנש כזה! וכתוב שהמשיח ישמח מהמתנה. נו – אז אם המלך המשיח ייהנה מכזה יהודי – [כנראה ש]כדאי להחליף איתו כמה מילים."
י.פ.
אלעזר זאהן.
R. Yitzchak Meir used to visit Mezhibuzh. One of the Jewish residents of Mezhibuzh was a very simple Jew – an uncouth individual, lacking in intelligence – who used to collect donations. R. Yitzchak Meir would also give him a donation.
Near Mezhibuzh there were deep clay pits where bricks were manufactured. Once R. Yitzchak Meir asked this fellow: “What would you do if you were to fall into one of these deep pits?” The Jew answered: “What do you mean? I will go to my wife Tsharne and get the ladder and crawl out of the pit.”
Hasidim wondered why R. Yitzchak Meir was spending so much time with this simpleton. R. Yitzchak Meir responded to them: “It says, that when Mashiach will come, all the kings will present gifts to King Mashiach. Let’s understand this: what kind of gifts will they bring? Gold and silver? Why would King Mashiach need this? What is precious in the eyes of King Mashiach? A Jew. But what kind of Jew will wait until he is brought before Mashiach? Certainly, every Jew will run hurriedly as soon as he hears that Mashiach has arrived. Who will remain? Only such an individual. And it states that Mashiach will be pleased with the gift. Nu, if King Mashiach will enjoy [the company of] such a Jew, it is worthwhile to exchange some words with him.”
I.F.
Elazar Zohn
ר' יצחק מאיר פלעגט צו באזוכען מעדזשביזש. אין מעזשביזש איז געווען א ייד, א גאר פראסטער – נישט אין גאנצען ביים פארשטאנד – און ער פלעגט נעמען נדבות. ר' יצחק מאיר פלעגט אים {איך} [אויך] געבען א נדבה.
נעבען מעזשביזש זענען געווען ליים גרובען וואו מען האט געמאכט ציגעל – זענען דארט געווען טיפע גרובען.
איינמאל האט ר' יצחק מאיר געפרעגט דעם פארשוין – וואס וואלטסו געטאן ווען דו פאלסט אריין אין אזא טיפער גרוב.
ענטפערט דער ייד – וואס הייסט איך וועל ארויסגען צו מיין פרוי טשארנע און נעמען די לייטער און דאן ארויסקריכען.חסידים האבען זיך געוואונדערט וואס ר' יצחק מאיר פארברענגט אזוי פיל צייט מיט דעם פראסטען פארשוין.
ענטפערט זיי ר' יצחק מאיר:
עס שטייט אז משיח וועט קומען וועלען אלע מלכים ברענגען מתנות צום מלך המשיח. לאמיר פארשטייען! וואס פאר א מתנות וועלען זיי ברענגען? גאלד און סילווער? וואס {דארפ} [דארף] דאס דער מלך המשיח. וואס איז חשוב ביי מלך המשיח? א ייד – אבער וואס פאר א ייד וועט ווארטען ביז מען וועט אים ברענגען – אוואדי יעדער ייד וועט דאך לויפען מיט אן אימפעט אז ער וועט נאר הערען אז בביאת המשיח. ווער דען וועט איבערבלייבען? נאר אזא מין פארשוין!
און עס שטייט אז משיח וועט זיין צופרידען מיט דער מתנה. נו – אויב המלך המשיח וועט זיין האבען הנאה פון אזא יידען – איז כדאי צו ארויס צו ווארפען א פאר ווערטער מיט אים.
י.פ) אלעזר זאהן
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
