אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
ר' אשר יהושע אלעזר חודורוף היה בן אחותו של ר' ליבער הגדול וגדל בחצרו של ר' ליבער. הוא היה גביר גדול וחי בברדיטשב ונודע כמכניס אורחים נפלא. (הוא היה כה עשיר שכשהוא נפטר, הוא השאיר 13,000 קרבל אחריו, ובשנים אלו זה נחשב סכום עצום).
פעם אחת, הוא אירח קהל גדול אצלו בסעודה, שהייתה מלאה בכל טוב, ורק יי"ש היה חסר. ביקשו ממנו "הארוחה עולה כל כך הרבה – מה זה משנה אם מוסיפים לה מעט יי"ש – שעולה רובל או שניים?" ענה ר' אשר: "התייגעתי מספיק במלחמה נגד יצר הרע כדי שלא יטריד אותי לתת ליהודי אוכל כשהוא רוצה. אבל יי"ש מעורר תאבון לאכילה – ולהוסיף יי"ש לסעודה בשביל שיעורר תאבון לאכילה, לכך איני מחויב."
י.פ.
פנחס לאנדוי
R. Asher Yehoshua Elazar Chodoroff was the son of the great R. Lieber’s sister and was raised in the court of R. Lieber. He was a very wealthy person and lived in Berdichev. He was famous for his great hospitality. (He was so wealthy that when he died, he left over 13000 Kerbels. In those years this was considered an enormous sum.)
Once he hosted a large crowd for a meal. They served many delicacies and good food; only schnapps was missing. They asked him: “The meal costs so much, what difference does a little schnapps make? It will only cost an additional ruble or two.” R. Asher answered: “I fought hard enough against my yetzer hara that it should not bother me to give a Jew food when he wants it. Schnapps is an appetizer. To add schnapps to a meal to stimulate the appetite, this I’m not required to provide.”
I.F.
Pinchas Landau
ר' אשר יהושע אלעזר חאדאראף איז געווען דעם גרויסען [ר'] ליבער'ס א שוועסטער'ס א זון און איז געווען אויסגעצויגען ביי דעם גרויסען ר' ליבער אין הויף.
ער איז געווען א גרויסער גביר און געלעבט אין בארדיטשעוו און געשם'ט אלס געוואלדיגער מכניס אורח.
[בגליון:] *ער איז געווען {אזוי} [אזא] גרויסער גביר אז ער האט איבערגעלאזט 13000 קארבעל בשעת ער איז געשטארבען – אין דעמולדיגע ארען האט עס געהייסען א גרויס רייכטום
איינמאל האט ער געהאט א גרויסען עולם ביי א סעודה. עס איז געווען פון כל טוב וטוב – נאר שנאפס האט געפעלט. האט מען אים געבעטען – עס קאסט אזוי פיל די סעודה – וואס פאר א ממשות מאכט א ביסעל שנאפס – וועט קאסטען א רובעל – צוויי.
ענטפערט ר' אשר: איך האב גענוג געהארעוועט מיט דעם יצר הרע עס זאל מיך נישט הארען אז א ייד וויל עסען זאל איך געבען. שנאפס מאכט אפעטיט צום עסען – נאך געבען שנאפס צו א סעודה אז מען זאל מאכען אפעטיט צום עסען בין איך נישט {מחיוב} [מחויב].
י.פ) פנחס לאנדוי
ר' אשר יהושע אלעזר חודורוף היה בן אחותו של ר' ליבער הגדול וגדל בחצרו של ר' ליבער. הוא היה גביר גדול וחי בברדיטשב ונודע כמכניס אורחים נפלא. (הוא היה כה עשיר שכשהוא נפטר, הוא השאיר 13,000 קרבל אחריו, ובשנים אלו זה נחשב סכום עצום).
פעם אחת, הוא אירח קהל גדול אצלו בסעודה, שהייתה מלאה בכל טוב, ורק יי"ש היה חסר. ביקשו ממנו "הארוחה עולה כל כך הרבה – מה זה משנה אם מוסיפים לה מעט יי"ש – שעולה רובל או שניים?" ענה ר' אשר: "התייגעתי מספיק במלחמה נגד יצר הרע כדי שלא יטריד אותי לתת ליהודי אוכל כשהוא רוצה. אבל יי"ש מעורר תאבון לאכילה – ולהוסיף יי"ש לסעודה בשביל שיעורר תאבון לאכילה, לכך איני מחויב."
י.פ.
פנחס לאנדוי
R. Asher Yehoshua Elazar Chodoroff was the son of the great R. Lieber’s sister and was raised in the court of R. Lieber. He was a very wealthy person and lived in Berdichev. He was famous for his great hospitality. (He was so wealthy that when he died, he left over 13000 Kerbels. In those years this was considered an enormous sum.)
Once he hosted a large crowd for a meal. They served many delicacies and good food; only schnapps was missing. They asked him: “The meal costs so much, what difference does a little schnapps make? It will only cost an additional ruble or two.” R. Asher answered: “I fought hard enough against my yetzer hara that it should not bother me to give a Jew food when he wants it. Schnapps is an appetizer. To add schnapps to a meal to stimulate the appetite, this I’m not required to provide.”
I.F.
Pinchas Landau
ר' אשר יהושע אלעזר חאדאראף איז געווען דעם גרויסען [ר'] ליבער'ס א שוועסטער'ס א זון און איז געווען אויסגעצויגען ביי דעם גרויסען ר' ליבער אין הויף.
ער איז געווען א גרויסער גביר און געלעבט אין בארדיטשעוו און געשם'ט אלס געוואלדיגער מכניס אורח.
[בגליון:] *ער איז געווען {אזוי} [אזא] גרויסער גביר אז ער האט איבערגעלאזט 13000 קארבעל בשעת ער איז געשטארבען – אין דעמולדיגע ארען האט עס געהייסען א גרויס רייכטום
איינמאל האט ער געהאט א גרויסען עולם ביי א סעודה. עס איז געווען פון כל טוב וטוב – נאר שנאפס האט געפעלט. האט מען אים געבעטען – עס קאסט אזוי פיל די סעודה – וואס פאר א ממשות מאכט א ביסעל שנאפס – וועט קאסטען א רובעל – צוויי.
ענטפערט ר' אשר: איך האב גענוג געהארעוועט מיט דעם יצר הרע עס זאל מיך נישט הארען אז א ייד וויל עסען זאל איך געבען. שנאפס מאכט אפעטיט צום עסען – נאך געבען שנאפס צו א סעודה אז מען זאל מאכען אפעטיט צום עסען בין איך נישט {מחיוב} [מחויב].
י.פ) פנחס לאנדוי
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
