אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
כשהתחילו לגייס יהודים לצבא ברוסיה, בניו של הרבי מרוז'ין כבר היו באוסטריה – אבל חסידי רוז'ין נדרשו לשלם כסף כדי לבטל את הגזירה.
שלחו בקשה אל הרבי מסקווירה ושאלו כמה הוא יתן – אבל ר' יצחק לא רצה לתת כלום מכיוון שהוא אמר שזה לא יעזור ואז הוא סיפר את הסיפור הזה:
כשר' איציק'ל עוד היה חתנו של הרבי מרוז'ין והיה סמוך על שלחנו, היה מנהג לר' מרוזי'ן לצאת לטיול בכל יום עם אחד מילדיו או חתניו.
פעם אחת, הרבי מרוז'ין קרא לר' יצחק למרות שזה לא היה תורו. הוא לא היה מוכן, אבל משום שהרבי מרוז'ין הוא שביקש, הוא התארגן במהירות ורץ אל הכרכרה, היכן שהרבי מרוז'ין כבר חיכה לו. בדרך כלל, הרבי מרוז'ין היה יושב בצד אחד, ר' איציק'ל באחר, וביניהם נשאר חלל.
הם נסעו אל תוך היער. לפתע, עצרו את הכרכרה ויהודי ניגש מהיער והתיישב בכרכרה באמצע. הרבי מרוז'ין והיהודי דיברו ארוכות ביניהם אבל ר' איציק'ל לא הבין כלום.
לפתע, הרבי מרוז'ין ליווה את היהודי אל תוך היער, נשאר שם מעט ולאחר מכן, יצא החוצה לבדו וחזר הביתה.
ר' איציק'ל סיים: "עכשיו אני יודע מה קרה ביניהם, ולכן אני לא רוצה לתת שום כסף עבור ביטול גזירת הצבא. משום שאני יודע שזה לא יעזור"
הרבי מביליץ שמע זאת מר' יעקב יוסף מסקווירה.
י.פ.
הרב מביליץ
הרב שטערן.
When they began to conscript Jews into the Russian army the Ruzhiner’s children were already in Austria – but the Ruzhiner Hasidism were asked to collect money to abolish the decree.
They sent a request to the Skverer and asked how much he would give – but R. Isaac did not want to give anything because he said that it would not help and he then told this story:
When R. Isaac was still the Ruzhiner’s son-in-law and living with him (oif kest) it was the custom of the Ruzhiner to go walking each day with one of his children or sons-in-law. The Ruzhiner once called for R. Isaac even though it was not his turn. He wasn’t ready but as it was the Ruzhiner who was requesting he hurriedly prepared and ran to the coach where the Ruzhiner was already waiting. Usually, the Ruzhiner would sit on one side – R. Isaac on the other, and between them, it remained vacant.
They traveled into the forest. Suddenly they stopped the coach and a Jew approached from the forest and seated himself in the coach in the middle – the Ruzhiner and the Jew spoke a great deal among themselves but R. Isaac did not understand all of it. Suddenly, the Ruzhiner accompanied the Jew into the forest, remained there a while, and then emerged alone and returned home.
R. Isaac concluded: “Now I know what took place between them – and that is why I do not wish to give any money to abolish the decree of military conscription – because I know that it will not help.”
The Bilitzer Rabbi heard this from R. Jacob Joseph Skverer.
I.F.
Bilitzer Rabbi
Rabbi Stern
אז אין רוסלאנד האט מען אנגעהויבען צו נעמען יידן צום מיליטער זענען די ריזשינער קינדער שוין געווען אין עסטערייך – אבער מען האט געהייסען די ריזשינער חסידים זיי זאלען זאמעלן געלד צו מבטל מאכען די גזרה.
האט מען געשיקט קיין סקווערער און געפרעגט וויפיל ער וועט געבען – אבער ר' איציקעל האט גאר נישט געוואלט געבען ווייל ער האט געזאגט עס וועט נישט העלפען און דאביי האט ער דערציילט די מעשה:
אז ר' איציקעל איז נאך געווען דעם ריזשינער'ס איידעם אויף קעסט, האט זיך געפירט דאס דער ריזשינער איז יעדען טאג געפארען שפאצירען {מין} [מיט] איינער פון זיינע קינדער אדער איידעמס.
איינמאל האט דער ריזשינער געשיקט נאך ר' איציקעל חאטש עס איז נישט געווען זיין רייע. ער איז נישט געווען גערעט אבער אז דער ריזשינער הייסט מאכט ער זיך איילעגדיג גערייט און לויפט צו צו דער קארעטע וואו דער ריזשינער ווארט שוין. געווענליך איז דער ריזשינער געזעסען אין דער איין זייט – ר' איציקעל אין דער אנדערער אין די מיט איז געבליבען לער.
זענען זיי געפארען אין וואלד אריין. פלוצלינג שטעלט מען אב די קארעטע און א ייד איז צוגעקומען פון וואלד און זיך אריינגעזעצט אין קוטש אין מיטן – דער ריזשינער און דער ייד האבען אסך גערעדט צווישען זיך אבער ר' איציקעל האט נישט אלעס פארשטאנען.
פלוצלינג איז דער ריזשינער מיט דעם יידן אוועק אין וואלד אריין געבליבען א ווייל און דערנאך אליין ארויסגעקומען און צוריק אהיים געפארען.
האט ר' איציקעל אויסגעפירט יעצט ווייס איך וואס איז צווישען זיי געשען – און דאפאר וויל איך נישט געבען קיין געלד אויף מבטל זיין די גזרה פון דעם מיליטער נעמען – ווייל איך ווייס אז עס וועט נישט העלפען.
דער ביליצער רב האט דאס געהערט פון ר' יעקב יוסף סקווערער.
י.פ)
ביליצער רב
הרב שטערן
כשהתחילו לגייס יהודים לצבא ברוסיה, בניו של הרבי מרוז'ין כבר היו באוסטריה – אבל חסידי רוז'ין נדרשו לשלם כסף כדי לבטל את הגזירה.
שלחו בקשה אל הרבי מסקווירה ושאלו כמה הוא יתן – אבל ר' יצחק לא רצה לתת כלום מכיוון שהוא אמר שזה לא יעזור ואז הוא סיפר את הסיפור הזה:
כשר' איציק'ל עוד היה חתנו של הרבי מרוז'ין והיה סמוך על שלחנו, היה מנהג לר' מרוזי'ן לצאת לטיול בכל יום עם אחד מילדיו או חתניו.
פעם אחת, הרבי מרוז'ין קרא לר' יצחק למרות שזה לא היה תורו. הוא לא היה מוכן, אבל משום שהרבי מרוז'ין הוא שביקש, הוא התארגן במהירות ורץ אל הכרכרה, היכן שהרבי מרוז'ין כבר חיכה לו. בדרך כלל, הרבי מרוז'ין היה יושב בצד אחד, ר' איציק'ל באחר, וביניהם נשאר חלל.
הם נסעו אל תוך היער. לפתע, עצרו את הכרכרה ויהודי ניגש מהיער והתיישב בכרכרה באמצע. הרבי מרוז'ין והיהודי דיברו ארוכות ביניהם אבל ר' איציק'ל לא הבין כלום.
לפתע, הרבי מרוז'ין ליווה את היהודי אל תוך היער, נשאר שם מעט ולאחר מכן, יצא החוצה לבדו וחזר הביתה.
ר' איציק'ל סיים: "עכשיו אני יודע מה קרה ביניהם, ולכן אני לא רוצה לתת שום כסף עבור ביטול גזירת הצבא. משום שאני יודע שזה לא יעזור"
הרבי מביליץ שמע זאת מר' יעקב יוסף מסקווירה.
י.פ.
הרב מביליץ
הרב שטערן.
When they began to conscript Jews into the Russian army the Ruzhiner’s children were already in Austria – but the Ruzhiner Hasidism were asked to collect money to abolish the decree.
They sent a request to the Skverer and asked how much he would give – but R. Isaac did not want to give anything because he said that it would not help and he then told this story:
When R. Isaac was still the Ruzhiner’s son-in-law and living with him (oif kest) it was the custom of the Ruzhiner to go walking each day with one of his children or sons-in-law. The Ruzhiner once called for R. Isaac even though it was not his turn. He wasn’t ready but as it was the Ruzhiner who was requesting he hurriedly prepared and ran to the coach where the Ruzhiner was already waiting. Usually, the Ruzhiner would sit on one side – R. Isaac on the other, and between them, it remained vacant.
They traveled into the forest. Suddenly they stopped the coach and a Jew approached from the forest and seated himself in the coach in the middle – the Ruzhiner and the Jew spoke a great deal among themselves but R. Isaac did not understand all of it. Suddenly, the Ruzhiner accompanied the Jew into the forest, remained there a while, and then emerged alone and returned home.
R. Isaac concluded: “Now I know what took place between them – and that is why I do not wish to give any money to abolish the decree of military conscription – because I know that it will not help.”
The Bilitzer Rabbi heard this from R. Jacob Joseph Skverer.
I.F.
Bilitzer Rabbi
Rabbi Stern
אז אין רוסלאנד האט מען אנגעהויבען צו נעמען יידן צום מיליטער זענען די ריזשינער קינדער שוין געווען אין עסטערייך – אבער מען האט געהייסען די ריזשינער חסידים זיי זאלען זאמעלן געלד צו מבטל מאכען די גזרה.
האט מען געשיקט קיין סקווערער און געפרעגט וויפיל ער וועט געבען – אבער ר' איציקעל האט גאר נישט געוואלט געבען ווייל ער האט געזאגט עס וועט נישט העלפען און דאביי האט ער דערציילט די מעשה:
אז ר' איציקעל איז נאך געווען דעם ריזשינער'ס איידעם אויף קעסט, האט זיך געפירט דאס דער ריזשינער איז יעדען טאג געפארען שפאצירען {מין} [מיט] איינער פון זיינע קינדער אדער איידעמס.
איינמאל האט דער ריזשינער געשיקט נאך ר' איציקעל חאטש עס איז נישט געווען זיין רייע. ער איז נישט געווען גערעט אבער אז דער ריזשינער הייסט מאכט ער זיך איילעגדיג גערייט און לויפט צו צו דער קארעטע וואו דער ריזשינער ווארט שוין. געווענליך איז דער ריזשינער געזעסען אין דער איין זייט – ר' איציקעל אין דער אנדערער אין די מיט איז געבליבען לער.
זענען זיי געפארען אין וואלד אריין. פלוצלינג שטעלט מען אב די קארעטע און א ייד איז צוגעקומען פון וואלד און זיך אריינגעזעצט אין קוטש אין מיטן – דער ריזשינער און דער ייד האבען אסך גערעדט צווישען זיך אבער ר' איציקעל האט נישט אלעס פארשטאנען.
פלוצלינג איז דער ריזשינער מיט דעם יידן אוועק אין וואלד אריין געבליבען א ווייל און דערנאך אליין ארויסגעקומען און צוריק אהיים געפארען.
האט ר' איציקעל אויסגעפירט יעצט ווייס איך וואס איז צווישען זיי געשען – און דאפאר וויל איך נישט געבען קיין געלד אויף מבטל זיין די גזרה פון דעם מיליטער נעמען – ווייל איך ווייס אז עס וועט נישט העלפען.
דער ביליצער רב האט דאס געהערט פון ר' יעקב יוסף סקווערער.
י.פ)
ביליצער רב
הרב שטערן
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
