עיון באוסף
עיון לפי נושא
עיון לפי אישים
אינדקס
הצגת כתב היד

עיון באוסף

159

הרבי מרוז'ין עושה מופת

ברוז'ין גר יהודי אחד בשם מאשקע שהיה חכם גדול בתורה. בתחילה, הוא היה נוסע לאפטא, אבל בהמשך הוא התקשר לרבי מרוז'ין. 

ר' מאשקע גילה שהרבי מאפטא יודע שהוא לא נוסע יותר לאפטא, אלא לרוז'ין, וחשש שחוסר הכבוד [שהוא מראה לר' מאפטא] עלולה לפגוע ברבי מרוז'ין. 

משום כך הוא רצה לשכנע את הרבי מרוז'ין שיסע לאפטא לבקש את סליחתו על כך שהוא לוקח ממנו אדם כזה נעלה, אבל היה נבוך לדבר עם הרבי מרוז'ין בעניין זה ישירות. לכן, הוא נסע אל אמו של הרבי מרוז'ין והיא בעצמה הלכה אל הרבי מרוז'ין לשכנע אותו. בתחילה הרבי מרוז'ין לא רצה לנסוע אבל כשאמו ציוותה עליו משום כיבוד אם הוא הסכים ונסע לאפטא ומאשקע נסע איתו.

כשהגיעו לאפטא הרבי מרוז'ין ניגש אל הרבי מאפטא ורצה לבקש את סליחתו, אבל הרבי מאפטא לא הסכים: "אתה גדול בהיכל הזה, ואני בהיכל הזה (הוא פירט מספר היכלות) אתה לא צריך לבקש סליחה ממני. אבל למאשקע אני לא סולח – הוא לא יזכה לראות את סוף השנה."

הרבי מרוז'ין חזר עם הפמליה שלו ועם מאשקע לרוז'ין ובדרך הם התאכסנו בפונדק אחד. לאחר שהתפללו מנחה ושתו לחיים, הרבי מרוז'ין הורה להביא אליו קרש טהרה והורה לר' מאשקע לשכב עליו ולמתוח את גופו. הם כיסו אותו ואז הרבי מרוז'ין עשה הקפות [סביבו] ולאחר מכן הלך הביתה. ר' מאשקע נותר בחיים.

לאחר כשנתיים נערכה חתונה באפטא, בשבילה נסע הרבי מרוז'ין לאפטא ועמו נסע גם ר' מאשקע. כשראו את ר' מאשקע באפטא היה רעש גדול – כיצד זה יתכן?  הרי הרבי מאפטא אמר שהוא לא יחיה עד סוף השנה?! אז הרבי מאפטא ציין: "איני יודע כיצד יכול היה הרבי מרוז'ין לעבוד עלי כך."

 

י.פ.

אייזיק בראנשטיין 

The Rizhiner Performs a Miracle

In Rizhin there lived a Jew by the name of Moshke. He was a big Torah scholar. Initially, he traveled to [the rebbe] of Apt, but later he attached himself to the Rizhinner Rebbe.

Reb Moshke found out that the Apter Rav knows that he no longer travels to Apt and travels to the Rizhiner instead. He was afraid that on account of him slighting the honor [of the Apter] it might harm the Rizhiner. 

He wanted to prevail upon the Rizhiner to travel to Apt to ask forgiveness for taking away from him such a distinguished person. However, he was embarrassed to speak with the Rizhiner directly about this matter. So he went to the Rizhiner’s mother and she went to the Rizhiner to persuade him. Initially, he did not want to travel, but when she ordered him [to go] based on the imperative of kibud em [the commandment to honor one’s mother] the Rizhiner traveled to Apt. Moshke went along.

When they arrived in Apt, the Rizhiner went to the Apter and wanted to ask forgiveness. The Apter did not allow him [he said,] “you are great in this [heavenly] chamber and that chamber (he enumerated several chambers), you don’t need to obtain my forgiveness. But I don’t forgive Moshke – he will not live out the year. [”]

The Rizhiner and his entourage traveled back to Rizhin. On the way, they stayed at an inn. They prayed mincha and drank l’chaim. Afterward, the Rizhiner instructed to bring a tahara board [= a body stretcher] and ordered Reb Moshke to lie down and stretch out his body on it. They covered him, and afterward, the Rizhiner ordered them to make hakafot [= walk around the body in circles]. The Rizhiner then went home. R. Moshke remained alive. 

Approximately two years later, a wedding took place in Apt. The Rizhiner traveled to Apt for the wedding and R. Moshke accompanied him. Upon seeing R. Moshe there was a big commotion – how is this possible? After all, the Apter said that he would not live out the year. [Whereupon] the Apter remarked: “I did not know that the Rizhiner could pull this one on me.”

 

I.F.

Aizik Bronstein

הרבי מרוז'ין עושה מופת

אין ריזשין האט געוווינט א ייד מיט דען נאמען מאשקע וואס איז געווען א גרויסער גדול בתורה.

ער איז אין אנהייב געפארען קיין אבט אבער שפעטער האט ער זיך באהעפט  אין דעם ריזשינער.   

ר' מאשקע האט זיך דערוואוסט דאס דער אבטער רב ווייסדאס ער פארט שוין נישט קיין אבט נאר צום ריזשינער. ער האט {מורה}[מורא] געהאט דאס צוליב {פחיסת} [פחיתות] הכבוד קען עס נאך שאדען דעם ריזשינער.

האט ער געוואלט פועל'ען ביים ריזשינער דאס ער זאל פארען קיין אבט איבערבעטען {אלמאי}[הלמאי] ער האט ביי אים צוגענעמען אזא געהויבענען מענשען. ער האט זיך אבער געשעמט דירעקט צו רעדען מיט דעם ריזשינער וועגען דעם ענין. איז ער געגאנגען צו דעם ריזשינער'ס מוטער און זי איז געגאנגען צום ריזשינער ביי אים פועל'ען. לכתחילה האט ער נישט געוואלט פארען אבער אז די מוטער האט גוזר געווען בגזירת כבוד אם איז דער ריזשינער געפארען קיין אבט. מאשקע איז מיטגעפארען.

געקומען קיין אבט איז דער ריזשינער געקומען צום אבטער און האט אים געוואלט איבערבעטען. האט אים דעם אבטער נישט געלאזט: "עצט זענד גרויס אין דעם היכל און אין דעם היכל (ער האט אויסגערעכענט עטלעכע היכל'ס) איר דארפט מיך נישט איבערבעטען! אבער דעם מאשקע בין איך נישט מוחל – ער וועט נישט מוצא שנתו זיין.["]

דער ריזשינער מיט זיין עולם און מאשקע [זיינען] צוריקגעפארען קיין ריזשין. אויף דעם וועג זענען זיי איינגעשטאנען אין א קרעטשמע. מען האט געדאווענט מנחה, געטרונגען לחיים. דערנאך הייסט דער ריזשינער ברענגען א טהרה ברעט און געהייסען ר' מאשקע זיך אויסשטרעקן דארויף. מען האט אים צוגעדעקט און דערנאך האט דער ריזשינער געהייסען מאכען הקפות און דאן אהיימגעפארען. ר' מאשקע איז געבליבען לעבען.

אין א צוויי יאר ארום איז געווען א חתונה אין אבט. דער ריזשינער איז געפארען קיין אבט אויף דער חתונה און ר' מאשקע איז מיטגעפארען.

אז מען האט געזען ר' מאשקע אין אבט איז געווארען א גרויסער רעש – סטייטש דער אבטער האט דאך אויף אים געזאגט דאס ער וועט נישט מוצא שנתו זיין.

האט דער אבטער רב זיך אנגערופען: איך האב נישט געוואוסט דאס דער ריזשינער קען מיך אזוי בעארבייטען.

 

י.פ)                                                                                                  אייזיק בראנשטיין

הרבי מרוז'ין עושה מופת

ברוז'ין גר יהודי אחד בשם מאשקע שהיה חכם גדול בתורה. בתחילה, הוא היה נוסע לאפטא, אבל בהמשך הוא התקשר לרבי מרוז'ין. 

ר' מאשקע גילה שהרבי מאפטא יודע שהוא לא נוסע יותר לאפטא, אלא לרוז'ין, וחשש שחוסר הכבוד [שהוא מראה לר' מאפטא] עלולה לפגוע ברבי מרוז'ין. 

משום כך הוא רצה לשכנע את הרבי מרוז'ין שיסע לאפטא לבקש את סליחתו על כך שהוא לוקח ממנו אדם כזה נעלה, אבל היה נבוך לדבר עם הרבי מרוז'ין בעניין זה ישירות. לכן, הוא נסע אל אמו של הרבי מרוז'ין והיא בעצמה הלכה אל הרבי מרוז'ין לשכנע אותו. בתחילה הרבי מרוז'ין לא רצה לנסוע אבל כשאמו ציוותה עליו משום כיבוד אם הוא הסכים ונסע לאפטא ומאשקע נסע איתו.

כשהגיעו לאפטא הרבי מרוז'ין ניגש אל הרבי מאפטא ורצה לבקש את סליחתו, אבל הרבי מאפטא לא הסכים: "אתה גדול בהיכל הזה, ואני בהיכל הזה (הוא פירט מספר היכלות) אתה לא צריך לבקש סליחה ממני. אבל למאשקע אני לא סולח – הוא לא יזכה לראות את סוף השנה."

הרבי מרוז'ין חזר עם הפמליה שלו ועם מאשקע לרוז'ין ובדרך הם התאכסנו בפונדק אחד. לאחר שהתפללו מנחה ושתו לחיים, הרבי מרוז'ין הורה להביא אליו קרש טהרה והורה לר' מאשקע לשכב עליו ולמתוח את גופו. הם כיסו אותו ואז הרבי מרוז'ין עשה הקפות [סביבו] ולאחר מכן הלך הביתה. ר' מאשקע נותר בחיים.

לאחר כשנתיים נערכה חתונה באפטא, בשבילה נסע הרבי מרוז'ין לאפטא ועמו נסע גם ר' מאשקע. כשראו את ר' מאשקע באפטא היה רעש גדול – כיצד זה יתכן?  הרי הרבי מאפטא אמר שהוא לא יחיה עד סוף השנה?! אז הרבי מאפטא ציין: "איני יודע כיצד יכול היה הרבי מרוז'ין לעבוד עלי כך."

 

י.פ.

אייזיק בראנשטיין 

The Rizhiner Performs a Miracle

In Rizhin there lived a Jew by the name of Moshke. He was a big Torah scholar. Initially, he traveled to [the rebbe] of Apt, but later he attached himself to the Rizhinner Rebbe.

Reb Moshke found out that the Apter Rav knows that he no longer travels to Apt and travels to the Rizhiner instead. He was afraid that on account of him slighting the honor [of the Apter] it might harm the Rizhiner. 

He wanted to prevail upon the Rizhiner to travel to Apt to ask forgiveness for taking away from him such a distinguished person. However, he was embarrassed to speak with the Rizhiner directly about this matter. So he went to the Rizhiner’s mother and she went to the Rizhiner to persuade him. Initially, he did not want to travel, but when she ordered him [to go] based on the imperative of kibud em [the commandment to honor one’s mother] the Rizhiner traveled to Apt. Moshke went along.

When they arrived in Apt, the Rizhiner went to the Apter and wanted to ask forgiveness. The Apter did not allow him [he said,] “you are great in this [heavenly] chamber and that chamber (he enumerated several chambers), you don’t need to obtain my forgiveness. But I don’t forgive Moshke – he will not live out the year. [”]

The Rizhiner and his entourage traveled back to Rizhin. On the way, they stayed at an inn. They prayed mincha and drank l’chaim. Afterward, the Rizhiner instructed to bring a tahara board [= a body stretcher] and ordered Reb Moshke to lie down and stretch out his body on it. They covered him, and afterward, the Rizhiner ordered them to make hakafot [= walk around the body in circles]. The Rizhiner then went home. R. Moshke remained alive. 

Approximately two years later, a wedding took place in Apt. The Rizhiner traveled to Apt for the wedding and R. Moshke accompanied him. Upon seeing R. Moshe there was a big commotion – how is this possible? After all, the Apter said that he would not live out the year. [Whereupon] the Apter remarked: “I did not know that the Rizhiner could pull this one on me.”

 

I.F.

Aizik Bronstein

הרבי מרוז'ין עושה מופת

אין ריזשין האט געוווינט א ייד מיט דען נאמען מאשקע וואס איז געווען א גרויסער גדול בתורה.

ער איז אין אנהייב געפארען קיין אבט אבער שפעטער האט ער זיך באהעפט  אין דעם ריזשינער.   

ר' מאשקע האט זיך דערוואוסט דאס דער אבטער רב ווייסדאס ער פארט שוין נישט קיין אבט נאר צום ריזשינער. ער האט {מורה}[מורא] געהאט דאס צוליב {פחיסת} [פחיתות] הכבוד קען עס נאך שאדען דעם ריזשינער.

האט ער געוואלט פועל'ען ביים ריזשינער דאס ער זאל פארען קיין אבט איבערבעטען {אלמאי}[הלמאי] ער האט ביי אים צוגענעמען אזא געהויבענען מענשען. ער האט זיך אבער געשעמט דירעקט צו רעדען מיט דעם ריזשינער וועגען דעם ענין. איז ער געגאנגען צו דעם ריזשינער'ס מוטער און זי איז געגאנגען צום ריזשינער ביי אים פועל'ען. לכתחילה האט ער נישט געוואלט פארען אבער אז די מוטער האט גוזר געווען בגזירת כבוד אם איז דער ריזשינער געפארען קיין אבט. מאשקע איז מיטגעפארען.

געקומען קיין אבט איז דער ריזשינער געקומען צום אבטער און האט אים געוואלט איבערבעטען. האט אים דעם אבטער נישט געלאזט: "עצט זענד גרויס אין דעם היכל און אין דעם היכל (ער האט אויסגערעכענט עטלעכע היכל'ס) איר דארפט מיך נישט איבערבעטען! אבער דעם מאשקע בין איך נישט מוחל – ער וועט נישט מוצא שנתו זיין.["]

דער ריזשינער מיט זיין עולם און מאשקע [זיינען] צוריקגעפארען קיין ריזשין. אויף דעם וועג זענען זיי איינגעשטאנען אין א קרעטשמע. מען האט געדאווענט מנחה, געטרונגען לחיים. דערנאך הייסט דער ריזשינער ברענגען א טהרה ברעט און געהייסען ר' מאשקע זיך אויסשטרעקן דארויף. מען האט אים צוגעדעקט און דערנאך האט דער ריזשינער געהייסען מאכען הקפות און דאן אהיימגעפארען. ר' מאשקע איז געבליבען לעבען.

אין א צוויי יאר ארום איז געווען א חתונה אין אבט. דער ריזשינער איז געפארען קיין אבט אויף דער חתונה און ר' מאשקע איז מיטגעפארען.

אז מען האט געזען ר' מאשקע אין אבט איז געווארען א גרויסער רעש – סטייטש דער אבטער האט דאך אויף אים געזאגט דאס ער וועט נישט מוצא שנתו זיין.

האט דער אבטער רב זיך אנגערופען: איך האב נישט געוואוסט דאס דער ריזשינער קען מיך אזוי בעארבייטען.

 

י.פ)                                                                                                  אייזיק בראנשטיין

כתב יד פרידמן