אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
למדן יהודי גדול הגיע אל המגיד כדי להפוך לתלמידו – אבל לא העריכו אותו כאדם הגון והוא גם לא היה חכם במיוחד.
אז המגיד אמר: "אומרים שיצר הרע הוא מלך זקן וכסיל. אבל יש כאן קושי. אנחנו יודעים שיצר הרע מתנועע בקלות – רוח – אז מדוע אומרים שהוא מלך זקן וכסיל?! אלא הפשט הוא שהוא מלך [=שולט] אפילו על זקן וכסיל. מלך בשר ודם אין לו שיג ושיח עם זקנים וכסילים – כי בצבא אין צורך בזקנים וטיפשים. אולם, יצר הרע כן יכול לפקד עליהם – הוא מרמה אותם בתדירות ומכניסם לעסקיו."
אנשים מספרים שאכן, אותו למדן, כשהזדקן נהייה אדם ירוד [=חסר מוסר], והלשין על הרבי מברדיטשב בפינסק.
י.פ.
חסיד בויאן.
A Torah scholar traveled to the Maggid to become his student, but he was not viewed as a morally upright person. He was also not very intelligent. The Maggid explained, “It can be hard to understand why according to the tradition, the yetzer hara (evil inclination), being a spirit, is referred to as a king, elderly man, and fool. The correct interpretation is that the yetzer hara ‘is King’ over individuals such as elderly men and fools, though a human king would not associate with them and an army would not require them. However, the yetzer hara can use them to achieve his goals by deceiving them.”
An example of this can be seen in the story of the Torah scholar, who, as an elderly man, became very superficial and even informed on the rabbi of Berditchev while in Pinsk.
Y.F.
Boyaner Rebbe
צום מגיד איז געקומען צו ווערען א תלמיד א ייד א גרויסער למדן – אבען מען האט פון אים נישט געהאלטען אז מענש און דערצו איז ער אויך נישט געווען צו א קלוגער.
האט דער מגיד געזאגט: מען זאגט דאס דער יצר הרע איז א מלך זקן וכסיל. איז דאך קשה. מיר ווייסען דאך דאס דער יצר הרע איז גאר א רירעוודיגער – א שפירט – נו פאר וואס זאגט מען אז ער איז א מלך זקן וכסיל. נאר דער פשט איז אז ער איז א מלך אויף אפילו אויף א זקן וכסיל. א מלך בשר ודם האט נישט צו שאפען טוען מיט זקנים וכסילים – אין אן ארמע דארף מען נישט אלטע און נַארָאנים. אבער דער יצר הרע האט יא צו שאפן איבער זיי – ער נארט זיי גאר אפט אין זיין זאך אריין.
און די וועלט דערציילט תאקי דאס דער למדן אויף דער עלטער איז געווארען זייער א ביליגער מענש און אין פינסק האט ער געמסרט דעם בארדיטשעווער רב.
י. פ)
באיאנער חסיד
למדן יהודי גדול הגיע אל המגיד כדי להפוך לתלמידו – אבל לא העריכו אותו כאדם הגון והוא גם לא היה חכם במיוחד.
אז המגיד אמר: "אומרים שיצר הרע הוא מלך זקן וכסיל. אבל יש כאן קושי. אנחנו יודעים שיצר הרע מתנועע בקלות – רוח – אז מדוע אומרים שהוא מלך זקן וכסיל?! אלא הפשט הוא שהוא מלך [=שולט] אפילו על זקן וכסיל. מלך בשר ודם אין לו שיג ושיח עם זקנים וכסילים – כי בצבא אין צורך בזקנים וטיפשים. אולם, יצר הרע כן יכול לפקד עליהם – הוא מרמה אותם בתדירות ומכניסם לעסקיו."
אנשים מספרים שאכן, אותו למדן, כשהזדקן נהייה אדם ירוד [=חסר מוסר], והלשין על הרבי מברדיטשב בפינסק.
י.פ.
חסיד בויאן.
A Torah scholar traveled to the Maggid to become his student, but he was not viewed as a morally upright person. He was also not very intelligent. The Maggid explained, “It can be hard to understand why according to the tradition, the yetzer hara (evil inclination), being a spirit, is referred to as a king, elderly man, and fool. The correct interpretation is that the yetzer hara ‘is King’ over individuals such as elderly men and fools, though a human king would not associate with them and an army would not require them. However, the yetzer hara can use them to achieve his goals by deceiving them.”
An example of this can be seen in the story of the Torah scholar, who, as an elderly man, became very superficial and even informed on the rabbi of Berditchev while in Pinsk.
Y.F.
Boyaner Rebbe
צום מגיד איז געקומען צו ווערען א תלמיד א ייד א גרויסער למדן – אבען מען האט פון אים נישט געהאלטען אז מענש און דערצו איז ער אויך נישט געווען צו א קלוגער.
האט דער מגיד געזאגט: מען זאגט דאס דער יצר הרע איז א מלך זקן וכסיל. איז דאך קשה. מיר ווייסען דאך דאס דער יצר הרע איז גאר א רירעוודיגער – א שפירט – נו פאר וואס זאגט מען אז ער איז א מלך זקן וכסיל. נאר דער פשט איז אז ער איז א מלך אויף אפילו אויף א זקן וכסיל. א מלך בשר ודם האט נישט צו שאפען טוען מיט זקנים וכסילים – אין אן ארמע דארף מען נישט אלטע און נַארָאנים. אבער דער יצר הרע האט יא צו שאפן איבער זיי – ער נארט זיי גאר אפט אין זיין זאך אריין.
און די וועלט דערציילט תאקי דאס דער למדן אויף דער עלטער איז געווארען זייער א ביליגער מענש און אין פינסק האט ער געמסרט דעם בארדיטשעווער רב.
י. פ)
באיאנער חסיד
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
