אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
ר' אלעזר לעכישאווער – אחד מהחסידים הנעלים – פגש מכבר את הבעש"ט וגם הכיר את ה[רבי] מרוז'ין. הוא נפטר כשהיה כמה שנים מעל גיל 90. הוא סיפר:
כשהבעש"ט היה בעולם הכל היה אחד – הבעש"ט היה גם רבי, [גם] רב ו[גם] מגיד. לאחר הסתלקותו הם נהיו [תפקידים] נפרדים – סתם רבי נהייה הרבי מקוריץ, סתם רב – ה'תולדות' וסתם מגיד – [המגיד] ממעזריטש. זה היה ממש נפלא.
בהמשך ר' ברוך היה סתם רבי, סתם רב היה הרבי מברדיטשב וסתם מגיד היה המגיד מקוז'ניץ – זה היה עדיין נסבל.
אבל, היום, סתם רבי הוא הרבי מרוז'ין, סתם רב הוא הרב מסאווראן וסתם מגיד הוא המגיד מצ'רנוביל – וזה כבר אי אפשר לסבול.
י.פ.
פנחס לאנדוי.
R. Elazar Lechshower (?), one of the lofty Hasidim, had yet seen the Besht and also knew the Ruzhiner. He died when he was around in his early 90s.
He said: “When the Besht was in this world it was all one – the Besht was rebbe, rabbi, and preacher (magid).
After he passed away they were separated – simply rebbe was the Koretzer, simply rabbi was the [author of the] Toldot [ya’akov yosef], and simply preacher was the Magid of Mezritsh. It was simply wonderful.
After this, simply rebbe was R. Baruch, simply rabbi was the Barditchever, and simply preacher was the Koznitzer – it was still tolerable.
But now, simply rebbe is the Ruzhiner, simply rabbi is the Savraner, and simply preacher is the Chernobyler – it is now intolerable.
I.F.
Pinchas Landau
ר' אלעזר לעכישאווער – איינער פון די געהויבענער חסידים – האט נאך פערכאפט דעם בעש"ט און האט אויך געקענט דעם ריזשינער. ער איז געשטארבען אין עלטער פון עטליכע ניינציג יאר.
ער האט געזאגט: בשעת פון דעם בעשט איז געווען אלעס אין איינעם – דער בעשט איז געווען סיי רבי, רב און מגיד.
נאך זיין הסתלקות איז צערטיילט געווארען – סתם רבי איז געווארען דער קאריצער, סתם רב דער תולדות און סתם מגיד – דער מעזריטשער. איז געווען ממש מחייה.
דער נאכדעם איז געווארען סתם רבי ר' ברוך, סתם רב דער בערדיטשעווער און סתם מגיד דער קאזשיניצער – איז נאך געווען צו איבערטראגען.אבער יעצט איז סתם רבי דער ריזשינער, סתם רב דער סאווראנער רב און סתם מגיד דער טשער-נאבילער – קען מען שוין גאר נישט איבערטראגען.
י.פ) פנחס לאנדוי
ר' אלעזר לעכישאווער – אחד מהחסידים הנעלים – פגש מכבר את הבעש"ט וגם הכיר את ה[רבי] מרוז'ין. הוא נפטר כשהיה כמה שנים מעל גיל 90. הוא סיפר:
כשהבעש"ט היה בעולם הכל היה אחד – הבעש"ט היה גם רבי, [גם] רב ו[גם] מגיד. לאחר הסתלקותו הם נהיו [תפקידים] נפרדים – סתם רבי נהייה הרבי מקוריץ, סתם רב – ה'תולדות' וסתם מגיד – [המגיד] ממעזריטש. זה היה ממש נפלא.
בהמשך ר' ברוך היה סתם רבי, סתם רב היה הרבי מברדיטשב וסתם מגיד היה המגיד מקוז'ניץ – זה היה עדיין נסבל.
אבל, היום, סתם רבי הוא הרבי מרוז'ין, סתם רב הוא הרב מסאווראן וסתם מגיד הוא המגיד מצ'רנוביל – וזה כבר אי אפשר לסבול.
י.פ.
פנחס לאנדוי.
R. Elazar Lechshower (?), one of the lofty Hasidim, had yet seen the Besht and also knew the Ruzhiner. He died when he was around in his early 90s.
He said: “When the Besht was in this world it was all one – the Besht was rebbe, rabbi, and preacher (magid).
After he passed away they were separated – simply rebbe was the Koretzer, simply rabbi was the [author of the] Toldot [ya’akov yosef], and simply preacher was the Magid of Mezritsh. It was simply wonderful.
After this, simply rebbe was R. Baruch, simply rabbi was the Barditchever, and simply preacher was the Koznitzer – it was still tolerable.
But now, simply rebbe is the Ruzhiner, simply rabbi is the Savraner, and simply preacher is the Chernobyler – it is now intolerable.
I.F.
Pinchas Landau
ר' אלעזר לעכישאווער – איינער פון די געהויבענער חסידים – האט נאך פערכאפט דעם בעש"ט און האט אויך געקענט דעם ריזשינער. ער איז געשטארבען אין עלטער פון עטליכע ניינציג יאר.
ער האט געזאגט: בשעת פון דעם בעשט איז געווען אלעס אין איינעם – דער בעשט איז געווען סיי רבי, רב און מגיד.
נאך זיין הסתלקות איז צערטיילט געווארען – סתם רבי איז געווארען דער קאריצער, סתם רב דער תולדות און סתם מגיד – דער מעזריטשער. איז געווען ממש מחייה.
דער נאכדעם איז געווארען סתם רבי ר' ברוך, סתם רב דער בערדיטשעווער און סתם מגיד דער קאזשיניצער – איז נאך געווען צו איבערטראגען.אבער יעצט איז סתם רבי דער ריזשינער, סתם רב דער סאווראנער רב און סתם מגיד דער טשער-נאבילער – קען מען שוין גאר נישט איבערטראגען.
י.פ) פנחס לאנדוי
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
