אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
אל הזקן [=הרבי הראשון] מבוהוש הגיע גביר אחד מרוסיה שהיה לו גידול של בשר שהידלדל משולי העין עד ללחי. הוא היה כבר אצל אין-ספור דוקטורים וכולם אמרו לו שהגידול הזה הוא פיסטולה ושאם ינתחו אותו העין תתבקע.
הרבי אמר לו לעמוד ליד החלון, הוא מישש את חתיכת הבשר ואמר לו: "זו לא פיסטולה – אלא יבלת. אני אתן לך מכתב לרופא העור שלי – טויסיג, ביאסי [רומניה], שינתח אותך".
היהודי נסע ליאסי אל ד"ר טויסיג. הרופא הסתכל עליו ואמר "הרבי הוא בוודאי רב גדול – אבל אני רופא – הדיאגנוזה היא פיסטולה ויש סכנה שהעין תתבקע".
נסע היהודי עוד הפעם אל בוהוש, והרבי אמר לו שהרופא עשה טעות – ולכן שיסע עוד הפעם.
הגיע היהודי אל הרופא – אמר לו הרופא "אם יש לך כל-כך הרבה ביטחון ברבי – תחתום על כתב ויתור לפני הניתוח, להצהיר שאתה מבין ולוקח אחריות מלאה על עצמך".
שלח היהודי טלגרמה אל בוהוש וקיבל מיד תשובה שיעשה את הניתוח ושהוא רשאי לחתום על כתב הויתור.
במהלך הניתוח קרא
הרופא: "הרבי הוא רופא – לא אני – העין בריאה לחלוטין – והניתוח היה הצלחה מלאה".
היהודי שסיפר את הסיפור ראה את הגביר – בשתי עיניים בריאות.
י.פ.
אייזיק בראנשטיין
(שמע מאביו)
An affluent Russian who came to the first Bohusher Rebbe had a growth of flesh that hung from his eyelids down to his cheek. He had already been to a myriad of doctors and each one told him – this growth was a fistula and if operated on it would cause the eye to rupture.
The Rebbe told him to stand by the window, palpated the tissue, and said to him: this is not a fistula – but a wart. I'll give you a letter to my dermatologist Dr. Toisig in Jassy, Romania asking him to operate on you.
The Jew traveled to Jassy to see Dr. Toisig; the doctor examined him and said "The Rebbe is indeed a great Rebbe Jassy however I am the doctor – the diagnosis is a fistula and there is a danger that the eye may rupture.
The Jew traveled back to Bohush whereupon the Rebbe told him that the doctor was wrong – and that he should return again.
The Jew returned to the doctor – and the doctor said to him – if you indeed have so much confidence in the Rebbe – sign a waiver before the operation stating that you take full responsibility upon yourself.
The Jew then telegraphed Bohush and quickly received the answer that he should perform the operation and may sign the waiver.
In the middle of the operation, the doctor called out
the Rebbe is the doctor – not me – the eye is completely healthy – and the operation was a complete success.
The Jew who retold the story had seen the affluent man – with two healthy eyes.
Y.F.
Aizik Bronstein
(who heard it from his father)
צום אלטען באהאשער איז געקומען א גביר פון רוסלאנד וואס
האט געהאט א געוואוקס פון פלייש וואס האט אים נאכגעהאנגען
פון דעם בריים פון דעם אויג ביז צו דער באק. ער איז
שוין געווען אויס א וועלט פון דאקטוירים און אלע האבען אים
געזאגט – דאס דאס געוואקס איס א פיסטעל און אז מען וועט
עס אפערירען וועט דאס אויג אים פלאצען.
דער רבי האט אים געהייסען צוקומען צום פענסטער, אנגעטאפט
דאס שטיק פלייש און אים געזאגט: דאס איז נישט קיין פיסטעל –
נאר א בראדאווקע. איך וועל דיר געבען א בריף צו מיין לייב-
דאקטאר טויסיג אין יאסי אז ער זאל דיך אפערירען.
איז דער ייד געפארען קיין יאסי צו דעם דר. טויסיג דער
דאקטאר האט אים באקוקט און האט געזאגט: דער ראבינער
איס טאקע א גרויסער ראבינער – אבער א דאקטאר בין איך –
די דיאגנאזע איז א פיסטעל און עס איס פאראן א געפאר דאס דאס
אויג זאל פלאצען.
פארט שוין דער ייד צוריק קיין באהאש און דער רבי זאגט
אים דאס דער דאקטאר האט געהאט אן טעות – אז ער זאל
נאכאמאל צוריקפארען.
קומט דער ייד צום דאקטאר – זאגט אים דער דאקטאר –
אויב די האסט יא אזוי פיל בטחון אין דעם רבין – שרייב
דיך אונטער איידער דו מאכסט די אפעראציע דאס דו
נעמסט די גאנצע פעראנטווארטליכקייט אויף דיר.
טעלעגראפירט דער ייד נאך באהאש און בעקומט באלד אן
ענטפער – אז ער זאל מאכט מאכען די אפעראציע און מעג זיך
אונטערשרייבען.
אין מיטען דער אפעראציע רופט זיך אן דער
דאקטאר: דער רבי איז א דאקטאר – נישט איך – דאס אויג
איז פאלקאמען געזונד – און די אפערציא איז אין גאנצען
געלונגען.
דער ייד וואס האט דער ציילט די מעשה האט געזען
דעם גביר – מיט געזונד צווי אויגען.
י.פ) אייזיק בראנשטיין
(געהערט פון זיין פאטער)
אל הזקן [=הרבי הראשון] מבוהוש הגיע גביר אחד מרוסיה שהיה לו גידול של בשר שהידלדל משולי העין עד ללחי. הוא היה כבר אצל אין-ספור דוקטורים וכולם אמרו לו שהגידול הזה הוא פיסטולה ושאם ינתחו אותו העין תתבקע.
הרבי אמר לו לעמוד ליד החלון, הוא מישש את חתיכת הבשר ואמר לו: "זו לא פיסטולה – אלא יבלת. אני אתן לך מכתב לרופא העור שלי – טויסיג, ביאסי [רומניה], שינתח אותך".
היהודי נסע ליאסי אל ד"ר טויסיג. הרופא הסתכל עליו ואמר "הרבי הוא בוודאי רב גדול – אבל אני רופא – הדיאגנוזה היא פיסטולה ויש סכנה שהעין תתבקע".
נסע היהודי עוד הפעם אל בוהוש, והרבי אמר לו שהרופא עשה טעות – ולכן שיסע עוד הפעם.
הגיע היהודי אל הרופא – אמר לו הרופא "אם יש לך כל-כך הרבה ביטחון ברבי – תחתום על כתב ויתור לפני הניתוח, להצהיר שאתה מבין ולוקח אחריות מלאה על עצמך".
שלח היהודי טלגרמה אל בוהוש וקיבל מיד תשובה שיעשה את הניתוח ושהוא רשאי לחתום על כתב הויתור.
במהלך הניתוח קרא
הרופא: "הרבי הוא רופא – לא אני – העין בריאה לחלוטין – והניתוח היה הצלחה מלאה".
היהודי שסיפר את הסיפור ראה את הגביר – בשתי עיניים בריאות.
י.פ.
אייזיק בראנשטיין
(שמע מאביו)
An affluent Russian who came to the first Bohusher Rebbe had a growth of flesh that hung from his eyelids down to his cheek. He had already been to a myriad of doctors and each one told him – this growth was a fistula and if operated on it would cause the eye to rupture.
The Rebbe told him to stand by the window, palpated the tissue, and said to him: this is not a fistula – but a wart. I'll give you a letter to my dermatologist Dr. Toisig in Jassy, Romania asking him to operate on you.
The Jew traveled to Jassy to see Dr. Toisig; the doctor examined him and said "The Rebbe is indeed a great Rebbe Jassy however I am the doctor – the diagnosis is a fistula and there is a danger that the eye may rupture.
The Jew traveled back to Bohush whereupon the Rebbe told him that the doctor was wrong – and that he should return again.
The Jew returned to the doctor – and the doctor said to him – if you indeed have so much confidence in the Rebbe – sign a waiver before the operation stating that you take full responsibility upon yourself.
The Jew then telegraphed Bohush and quickly received the answer that he should perform the operation and may sign the waiver.
In the middle of the operation, the doctor called out
the Rebbe is the doctor – not me – the eye is completely healthy – and the operation was a complete success.
The Jew who retold the story had seen the affluent man – with two healthy eyes.
Y.F.
Aizik Bronstein
(who heard it from his father)
צום אלטען באהאשער איז געקומען א גביר פון רוסלאנד וואס
האט געהאט א געוואוקס פון פלייש וואס האט אים נאכגעהאנגען
פון דעם בריים פון דעם אויג ביז צו דער באק. ער איז
שוין געווען אויס א וועלט פון דאקטוירים און אלע האבען אים
געזאגט – דאס דאס געוואקס איס א פיסטעל און אז מען וועט
עס אפערירען וועט דאס אויג אים פלאצען.
דער רבי האט אים געהייסען צוקומען צום פענסטער, אנגעטאפט
דאס שטיק פלייש און אים געזאגט: דאס איז נישט קיין פיסטעל –
נאר א בראדאווקע. איך וועל דיר געבען א בריף צו מיין לייב-
דאקטאר טויסיג אין יאסי אז ער זאל דיך אפערירען.
איז דער ייד געפארען קיין יאסי צו דעם דר. טויסיג דער
דאקטאר האט אים באקוקט און האט געזאגט: דער ראבינער
איס טאקע א גרויסער ראבינער – אבער א דאקטאר בין איך –
די דיאגנאזע איז א פיסטעל און עס איס פאראן א געפאר דאס דאס
אויג זאל פלאצען.
פארט שוין דער ייד צוריק קיין באהאש און דער רבי זאגט
אים דאס דער דאקטאר האט געהאט אן טעות – אז ער זאל
נאכאמאל צוריקפארען.
קומט דער ייד צום דאקטאר – זאגט אים דער דאקטאר –
אויב די האסט יא אזוי פיל בטחון אין דעם רבין – שרייב
דיך אונטער איידער דו מאכסט די אפעראציע דאס דו
נעמסט די גאנצע פעראנטווארטליכקייט אויף דיר.
טעלעגראפירט דער ייד נאך באהאש און בעקומט באלד אן
ענטפער – אז ער זאל מאכט מאכען די אפעראציע און מעג זיך
אונטערשרייבען.
אין מיטען דער אפעראציע רופט זיך אן דער
דאקטאר: דער רבי איז א דאקטאר – נישט איך – דאס אויג
איז פאלקאמען געזונד – און די אפערציא איז אין גאנצען
געלונגען.
דער ייד וואס האט דער ציילט די מעשה האט געזען
דעם גביר – מיט געזונד צווי אויגען.
י.פ) אייזיק בראנשטיין
(געהערט פון זיין פאטער)
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
