אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
ר' מאיר מפרמישלאן חשש שהרבנים האחרים מנסים לקחת ממנו את המדרגות הגבוהות שלו ורצה לעשות משהו בנוגע לזה. הוא הבין שיש בעיקר שלושה רבנים שמתנגדים לו; הרבי מקוסוב (מחבר הספר אהבת שלום), הרבי מזידיטשוב, והרבי מסטרליסק, שחסידיו כינו אותו 'שרף' בגלל עבודתו המשולהבת בתפילה.
כשהוא [=ר' מאיר מפרמישלאן] ביקר את ר' מרדכי מקרמניץ, האחרון אמר לו כך: "אינך צריך לפחד מהרבי מקוסוב, הוא איש טוב ואין לו שום רצון לפגוע באף אחד. גם לא מהרבי מזידיטשוב – הוא עוד לא לובש את צווארון הזהב (כלומר, הוא עדיין צעיר ולא חשוב כל כך). אבל, מהשרף אתה צריך לחשוש! אולם אני אתן לך עצה: אצל הרבי מסטרליסק יש עוני גדול, שלח אליו מישהו עם מאכלים לשבת, ותוודא שאותו איש לא יגלה מי הוא זה ששלח אותו עם המאכלים. צריך להזהיר את היהודי הזה [=אותו השליח] שלא יאמר מאיפה הגיעה המתנה הזאת עד אחרי השבת.
אז ר' מאיר מפרמישלאן עשה כך. היהודי הגיע לרבי מסטרליסק עם כל מיני מאכלים ומעדני מלכים. הוא חילק גם הרבה [מאכלים] בחצר, והחסידים לא יכלו לזכור יום שבו היה להם כל כך טוב. הם נהגו ביהודי בכבוד, אבל הוא לא גילה להם מהיכן הוא או מי שלח אותו לשם עם כל המתנות.
לאחר השבת הוא גילה להם שהוא נשלח על ידי ר' מאיר מפרמישלאן. אז הרבי מסטרליסק קרא: "אם לר' מאיר'ל יש כזה כוח [=השפעה] שאני אכלתי אוכל ממנו כל השבת ולא חשתי מהיכן זה הגיע, אז אין לו צורך לחשוש שהמדרגות העליונות שלו יילקחו ממנו."
י.פ.
ר' משה כהן
R. Meir of Premishlan [d. 1850] feared that other Rebbes were trying to take from him his lofty [spiritual] levels and wished to do something about it. He considered that it was primarily three rabbis who opposed him: The Kosover (the author of the book Ahavat Shalom) [d. 1825], the Zidichover [d.1831], and the Strelisker, whom hasidim called the Seraph because of his fiery worship in prayer.
When he visited R. Mordechai Kremenitzer [d.1820] he told him as follows: “You do not need to fear the Kosover – he is a good man and means no harm to anyone – nor the Zidichover – he is not yet wearing a golden collar (i.e. he is still a young man and not very important [)] but from the Seraph you should be afraid. However, I will give you some advice: At the Strelisker there is great poverty. Send someone to him with foodstuff for Shabbat but this person should not disclose who sent this gift. He should be warned not to say from whence the gift came until after Shabbat.
So R. Meir Premishlayner did so. The Jew [he sent] came to Strelisk with all manner of food and royal dainties. He spent a lot in the court and the hasidim couldn’t recall a day when they had it so good. They honored the Jew, but he did not disclose from whence he was or who had sent him here with all of these gifts.
After Shabbat, he revealed that he was sent by R. Meir Premishlaner. The Strelisker said: “If R. Meir has such power that I ate from his [food] all Shabbat and did not sense from whence it came he does not need to fear that his lofty levels will be taken away from him.”
ר' מאיר פרעמישלאנער האט מורא געהאט דאס אנדערע רבי'ס זענען עוסק אים זיינע הויכע מדרגות אוועג צונעמען, און האט געוואלט עפעס טון דערצו. ער האט געטראכט דאס דער עיקר זענען 3 רביס מתנגד קעגן אים: דער קאסאווער (דער מחבר פון ס' אהבת שלום) דער סדיטשוייעווער [זידיטשויבער] , און דער סטריליסקער וואס חסידים האבען אים גערופען דעם שרוף צוליב זיין פייערדיגער עבודה אין דאווענען. אז ער איז געקומען צום צו ר' מרדכי קרעניצער [תיקון בכת"י השל: קרעמעניצער[ האט ער אים אזוי געזאגט: פאר דעם קאסאווער דארפסט דו נישט מורא האבען – ער איס א גוטער און וויל קיינעם נישט קיין שלעכטס טון.פאר דעם זדיטשוייעווער אויך נישט – ער טראגט נאך נישט קיין גאלדענעם קראגען (ד.ה. ער איז נאך א יונגער מאן און פארנעמט נישט אזא וויכטיגען ארט[)], אבער פאר דעם שרוף איז יא מורא צו האבן איך וויל דיר אבער אן עצה געבען. ביים סטרעליסקער איז א גרויס ארמקייט שיק אהין א מענשען מיט עסעןווארג אויף שבת און גיב זאל דער מענש נישט אויסזאגען פון וועמען דאס {עס} [איז] ס געשיקט געווארען במתנה. אבער דער ייד זאל זיין שטרענג באפוילען נישט צו זאגען פון וואנען די מתנה קומט – ביז נאך שבת.
האט ר' מאיר'ל פרעמישלטנער אזוי געטון. דער ייד איז געקומען נאך שטרעליסק מיט כל אלערליי עסען און מעדני מלך. ער האט זיך געלאסט קאסטען און דער הויף און די חסידים האבען שוין נישטגעדענקט דעם טאג וואס ער איז זיי אזוי גוט געגאנגען. מען האט ייד מכבד געווען אבער ער האט נישט אויסגעזאגט פון וואנען ער איז אדער ווער עס האט אים אהערגעשיקט מיט די אלע מתנות. נאך שבת האט ער אויסגעזאגט דאס ר' מאיר פרעמישלאנער האט אים געהייסען קומן.
האט זיך דער סטיל סטריליסקער אנגערופען: אויב ר' מאיר'ל האט אזא כח דעס איך האט גאנץ שבת געגעסען פון זיינ'ס און האב נישט דער פילט פון וואנען עס שטאמט דארף ער נישט מורא האבען דאס מען וועל אים אוועקנעמען זיינע הויכע מדרגות.
י.פ) ר' משה כהן
ר' מאיר מפרמישלאן חשש שהרבנים האחרים מנסים לקחת ממנו את המדרגות הגבוהות שלו ורצה לעשות משהו בנוגע לזה. הוא הבין שיש בעיקר שלושה רבנים שמתנגדים לו; הרבי מקוסוב (מחבר הספר אהבת שלום), הרבי מזידיטשוב, והרבי מסטרליסק, שחסידיו כינו אותו 'שרף' בגלל עבודתו המשולהבת בתפילה.
כשהוא [=ר' מאיר מפרמישלאן] ביקר את ר' מרדכי מקרמניץ, האחרון אמר לו כך: "אינך צריך לפחד מהרבי מקוסוב, הוא איש טוב ואין לו שום רצון לפגוע באף אחד. גם לא מהרבי מזידיטשוב – הוא עוד לא לובש את צווארון הזהב (כלומר, הוא עדיין צעיר ולא חשוב כל כך). אבל, מהשרף אתה צריך לחשוש! אולם אני אתן לך עצה: אצל הרבי מסטרליסק יש עוני גדול, שלח אליו מישהו עם מאכלים לשבת, ותוודא שאותו איש לא יגלה מי הוא זה ששלח אותו עם המאכלים. צריך להזהיר את היהודי הזה [=אותו השליח] שלא יאמר מאיפה הגיעה המתנה הזאת עד אחרי השבת.
אז ר' מאיר מפרמישלאן עשה כך. היהודי הגיע לרבי מסטרליסק עם כל מיני מאכלים ומעדני מלכים. הוא חילק גם הרבה [מאכלים] בחצר, והחסידים לא יכלו לזכור יום שבו היה להם כל כך טוב. הם נהגו ביהודי בכבוד, אבל הוא לא גילה להם מהיכן הוא או מי שלח אותו לשם עם כל המתנות.
לאחר השבת הוא גילה להם שהוא נשלח על ידי ר' מאיר מפרמישלאן. אז הרבי מסטרליסק קרא: "אם לר' מאיר'ל יש כזה כוח [=השפעה] שאני אכלתי אוכל ממנו כל השבת ולא חשתי מהיכן זה הגיע, אז אין לו צורך לחשוש שהמדרגות העליונות שלו יילקחו ממנו."
י.פ.
ר' משה כהן
R. Meir of Premishlan [d. 1850] feared that other Rebbes were trying to take from him his lofty [spiritual] levels and wished to do something about it. He considered that it was primarily three rabbis who opposed him: The Kosover (the author of the book Ahavat Shalom) [d. 1825], the Zidichover [d.1831], and the Strelisker, whom hasidim called the Seraph because of his fiery worship in prayer.
When he visited R. Mordechai Kremenitzer [d.1820] he told him as follows: “You do not need to fear the Kosover – he is a good man and means no harm to anyone – nor the Zidichover – he is not yet wearing a golden collar (i.e. he is still a young man and not very important [)] but from the Seraph you should be afraid. However, I will give you some advice: At the Strelisker there is great poverty. Send someone to him with foodstuff for Shabbat but this person should not disclose who sent this gift. He should be warned not to say from whence the gift came until after Shabbat.
So R. Meir Premishlayner did so. The Jew [he sent] came to Strelisk with all manner of food and royal dainties. He spent a lot in the court and the hasidim couldn’t recall a day when they had it so good. They honored the Jew, but he did not disclose from whence he was or who had sent him here with all of these gifts.
After Shabbat, he revealed that he was sent by R. Meir Premishlaner. The Strelisker said: “If R. Meir has such power that I ate from his [food] all Shabbat and did not sense from whence it came he does not need to fear that his lofty levels will be taken away from him.”
ר' מאיר פרעמישלאנער האט מורא געהאט דאס אנדערע רבי'ס זענען עוסק אים זיינע הויכע מדרגות אוועג צונעמען, און האט געוואלט עפעס טון דערצו. ער האט געטראכט דאס דער עיקר זענען 3 רביס מתנגד קעגן אים: דער קאסאווער (דער מחבר פון ס' אהבת שלום) דער סדיטשוייעווער [זידיטשויבער] , און דער סטריליסקער וואס חסידים האבען אים גערופען דעם שרוף צוליב זיין פייערדיגער עבודה אין דאווענען. אז ער איז געקומען צום צו ר' מרדכי קרעניצער [תיקון בכת"י השל: קרעמעניצער[ האט ער אים אזוי געזאגט: פאר דעם קאסאווער דארפסט דו נישט מורא האבען – ער איס א גוטער און וויל קיינעם נישט קיין שלעכטס טון.פאר דעם זדיטשוייעווער אויך נישט – ער טראגט נאך נישט קיין גאלדענעם קראגען (ד.ה. ער איז נאך א יונגער מאן און פארנעמט נישט אזא וויכטיגען ארט[)], אבער פאר דעם שרוף איז יא מורא צו האבן איך וויל דיר אבער אן עצה געבען. ביים סטרעליסקער איז א גרויס ארמקייט שיק אהין א מענשען מיט עסעןווארג אויף שבת און גיב זאל דער מענש נישט אויסזאגען פון וועמען דאס {עס} [איז] ס געשיקט געווארען במתנה. אבער דער ייד זאל זיין שטרענג באפוילען נישט צו זאגען פון וואנען די מתנה קומט – ביז נאך שבת.
האט ר' מאיר'ל פרעמישלטנער אזוי געטון. דער ייד איז געקומען נאך שטרעליסק מיט כל אלערליי עסען און מעדני מלך. ער האט זיך געלאסט קאסטען און דער הויף און די חסידים האבען שוין נישטגעדענקט דעם טאג וואס ער איז זיי אזוי גוט געגאנגען. מען האט ייד מכבד געווען אבער ער האט נישט אויסגעזאגט פון וואנען ער איז אדער ווער עס האט אים אהערגעשיקט מיט די אלע מתנות. נאך שבת האט ער אויסגעזאגט דאס ר' מאיר פרעמישלאנער האט אים געהייסען קומן.
האט זיך דער סטיל סטריליסקער אנגערופען: אויב ר' מאיר'ל האט אזא כח דעס איך האט גאנץ שבת געגעסען פון זיינ'ס און האב נישט דער פילט פון וואנען עס שטאמט דארף ער נישט מורא האבען דאס מען וועל אים אוועקנעמען זיינע הויכע מדרגות.
י.פ) ר' משה כהן
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
