אודות מכון המחקר
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
ר’ ייב”י היה עני גדול שבקושי הייתה לו פרנסה. פעם אחת, לפני פורים, בתענית אסתר, לא היה לו מספיק כסף עבור ארוחה אחת.
בתו היחידה, יענטע, אמרה לר’ ייב”י שהוא צריך להכין משהו עבור סעודת פורים, אבל הוא לא עשה שום דבר, אלא הלך ונכנס לבית הכנסת שמח ומלא בביטחון.
הגיע ונכנס לתוך הבית אדם עני אחד וביקש להצטרף לסעודת פורים. יענטע התחילה לבכות – שאין לה כלום לפורים, אפילו לא לעצמה, קל וחומר בשביל לתת לאורח. הוציא הקבצן זהוב אחד ואמר: “הנה, קחי את הזהוב וקני כל טוב עבור פורים.” שמחה יענטע מעומק ליבה וקנתה אוכל, שתייה, דגים, בשר, ויין וכולי.
כשר’ ייב”י חזר מבית הכנסת הם אכלו את הסעודה ור’ ייב”י נהייה שמח מאוד. הוא שר ורקד עם האיש העני. כשהעני כבר הלך הביתה אמר ר’ ייב”י: “את יודעת מי זה היה? זה מרדכי היהודי מהמגילה שבא אלינו לשמחנו.”
י.פ.
הרבי מקינוב
Rav Yeivi was very poor and barely eked out a livelihood. Once before Purim, on Ta’anis Esther, he did not have [enough money even] for one meal.
His only daughter, Yente tried to persuade R. Yeivi that he should prepare something for the Purim feast, but he ignored her.1 He joyously went to the Synagogue, full of confidence [and trust in God].
A poor person walked into the house [of R. Yeivi] and asked to join the Purim feast. Yente began to cry, as she did not have enough [food] on Purim for herself, let alone for a guest. The pauper took out a Gulden and said: here, take this Gulden and buy all kinds of good things for Purim. Yente’s heart filled with joy and she bought food and drink – fish, meat, wine, etc.
R. Yeivi returned from Synagogue. They ate the meal and R. Yeivi was very happy. He sang and danced with the poor man. When the poor man went home, R. Yeivi said: do you know who that person was? This was Mordechai the Jew from the Megila who came to rejoice with us.
I.F.
Kinever Rebbe
ר’ ייב”י איז געווען א גרויסער ארמער מאן און האט קוים געהאט אויף פרנסה. איינמאל פאר פורים – אין תענית אסתר האט ער נישט געהאט על מזון סעודה אחת.
זיין בת יחידה יענטע האט געטענעט מיט ר’ ייבי ער זאל צוגרייטען עפעס אויף סעודת פורים אבער ער האט זיך נישט געמאכט וויסענדיג. געגאנגען אין שוהל העריין פרייליך און מיט פול בטחון.
איז געקומען אין שוהל הויז העריין אן ארמער מאן און האט געבעטען מען זאל אים לאסען זיין אויף סעודת פורים. יענטע האט אנגעהויבען צו וויינען – זי האט נישט אליין אויף פורים, זאל זי נאך בעטען אן אורח. נעמט הערויס דער קבצן א גולדען און זאגט: נא, נעם דעם גולדען און קויף איין כל טוב פאר פורים. איז געווארען יענטע פרייליך אויף דען הארצען און האט איינגעקויפט עסען, טרינקען – פיש פלייש, וויין א.ז.וו.
ר’ ייב”י איז צוריקגעקומען פון שוהל. מען האט געגעסען די סעודה און ר’ ייבי איז געווען שטארק גליגליך. ער האט געזינגען און געטאנצט מיט דעם ארמען מאן. אז דער ארמער מאן איז שוין אהיים געגאנגען האט זיך ר’ ייב”י אנגערופען: ווייסט ווער דאס איז געווען. דאס איז מרדכי היהודי פון דער מגילה וואס איז געקומען אונז משמח צו זיין.
י.פ)
קיניווער רבי
ר’ ייב”י היה עני גדול שבקושי הייתה לו פרנסה. פעם אחת, לפני פורים, בתענית אסתר, לא היה לו מספיק כסף עבור ארוחה אחת.
בתו היחידה, יענטע, אמרה לר’ ייב”י שהוא צריך להכין משהו עבור סעודת פורים, אבל הוא לא עשה שום דבר, אלא הלך ונכנס לבית הכנסת שמח ומלא בביטחון.
הגיע ונכנס לתוך הבית אדם עני אחד וביקש להצטרף לסעודת פורים. יענטע התחילה לבכות – שאין לה כלום לפורים, אפילו לא לעצמה, קל וחומר בשביל לתת לאורח. הוציא הקבצן זהוב אחד ואמר: “הנה, קחי את הזהוב וקני כל טוב עבור פורים.” שמחה יענטע מעומק ליבה וקנתה אוכל, שתייה, דגים, בשר, ויין וכולי.
כשר’ ייב”י חזר מבית הכנסת הם אכלו את הסעודה ור’ ייב”י נהייה שמח מאוד. הוא שר ורקד עם האיש העני. כשהעני כבר הלך הביתה אמר ר’ ייב”י: “את יודעת מי זה היה? זה מרדכי היהודי מהמגילה שבא אלינו לשמחנו.”
י.פ.
הרבי מקינוב
Rav Yeivi was very poor and barely eked out a livelihood. Once before Purim, on Ta’anis Esther, he did not have [enough money even] for one meal.
His only daughter, Yente tried to persuade R. Yeivi that he should prepare something for the Purim feast, but he ignored her.1 He joyously went to the Synagogue, full of confidence [and trust in God].
A poor person walked into the house [of R. Yeivi] and asked to join the Purim feast. Yente began to cry, as she did not have enough [food] on Purim for herself, let alone for a guest. The pauper took out a Gulden and said: here, take this Gulden and buy all kinds of good things for Purim. Yente’s heart filled with joy and she bought food and drink – fish, meat, wine, etc.
R. Yeivi returned from Synagogue. They ate the meal and R. Yeivi was very happy. He sang and danced with the poor man. When the poor man went home, R. Yeivi said: do you know who that person was? This was Mordechai the Jew from the Megila who came to rejoice with us.
I.F.
Kinever Rebbe
ר’ ייב”י איז געווען א גרויסער ארמער מאן און האט קוים געהאט אויף פרנסה. איינמאל פאר פורים – אין תענית אסתר האט ער נישט געהאט על מזון סעודה אחת.
זיין בת יחידה יענטע האט געטענעט מיט ר’ ייבי ער זאל צוגרייטען עפעס אויף סעודת פורים אבער ער האט זיך נישט געמאכט וויסענדיג. געגאנגען אין שוהל העריין פרייליך און מיט פול בטחון.
איז געקומען אין שוהל הויז העריין אן ארמער מאן און האט געבעטען מען זאל אים לאסען זיין אויף סעודת פורים. יענטע האט אנגעהויבען צו וויינען – זי האט נישט אליין אויף פורים, זאל זי נאך בעטען אן אורח. נעמט הערויס דער קבצן א גולדען און זאגט: נא, נעם דעם גולדען און קויף איין כל טוב פאר פורים. איז געווארען יענטע פרייליך אויף דען הארצען און האט איינגעקויפט עסען, טרינקען – פיש פלייש, וויין א.ז.וו.
ר’ ייב”י איז צוריקגעקומען פון שוהל. מען האט געגעסען די סעודה און ר’ ייבי איז געווען שטארק גליגליך. ער האט געזינגען און געטאנצט מיט דעם ארמען מאן. אז דער ארמער מאן איז שוין אהיים געגאנגען האט זיך ר’ ייב”י אנגערופען: ווייסט ווער דאס איז געווען. דאס איז מרדכי היהודי פון דער מגילה וואס איז געקומען אונז משמח צו זיין.
י.פ)
קיניווער רבי
החסידות המאוחרת נתפסה והוצגה במחקר כתנועה של התמסדות והתקבעות שאיבדה את הרנסנס החסידי הראשוני, ואף התנוונה. לאחרונה חלו שינויים במחקר והוצגו שיטות וגישות יותר מורכבות שמוצאות מאפיינים ייחודים לחסידות המאוחרת.
