כשהבעש”ט היה במז’יבוז’ הוא אכן נרדף רבות, אבל השם שלו תמיד נהייה גדול יותר ומופלא יותר.
בתו של מתנגד אחד בעיירה רחוקה ממז’יבוז’ נהייתה חולה מאוד. הרופאים כבר וויתרו עליה – יהודים הציעו לו שכדאי לו ללכת אל הבעש”ט.
בלית ברירה, הוא קיבל את העצה ויצא לדרך. לא רחוק ממז’יבוז’ החלו סערה איומה וסופת שלגים.
בקושי רב, הוא מצא מסתור אצל יהודי אחד באיזה כפר, שם היהודי ישב ולמד.
הוא היה כמעט קפוא לגמרי והיהודי קיבל אותו בהכנסת אורחים מרשימה – נתן לו לאכול ולשתות ואף נתן לו בגדים יבשים.
לאחר מכן, שאל אותו היהודי – שהיה גם מתנגד גדול – אבל גם תלמיד חכם גדול: “לאן נוסע יהודי במזג אוויר כזה?” ענה לו היהודי בעל הבת החולה: “אל הבעש”ט. להציל את ביתי החולה”.
ברגע ששמע זאת בעל האכסניה הוא נהייה עצבני ונסער
ורצה לזרוק אותו לסופה שבחוץ.
היהודי ביקש ממנו רחמים, ונאלץ להבטיח לו שהוא יחזור הביתה ולא ייסע אל הבעש”ט.
סיפרו את המקרה הזה לבעש”ט, והוא אמר: “היהודי בעל האכסנייה, היה אדם ישר וטוב מאוד [מענטש]. הוא במדרגת רב תנא הוא ופליג1 [=. כלומר הבעש”ט החשיב את בעל האכסנייה כבר פלוגתא לגיטימי שיכול לחלוק עליו].”
י.פ.
הרבי ממז’יבוז’
When the Besht was in Mezhibozh he suffered from great persecutions, but his name constantly grew stronger and mightier.
The daughter of a Misnaged who lived in a Shtetl far away from Mezhibozh became very ill. The doctors had already given up on her – so several Jews advised him to meet the Besht.
Not having any other options, he accepted the advice and he set out on his journey. Not far from Mezhibozh a terrible blizzard and snowstorm started to fall.
He barely managed to find shelter in the house of a Jew who sat and learned.
He was almost completely frozen. The Jew greeted him with great hospitality and gave him food, drink, and dry clothes.
Afterward the Jew – who was a big Misnaged, but also a great Torah scholar – asked him: “Where is a Jew traveling in such weather?” The Jew whose daughter was very ill replied: “To the Besht. To save my sick daughter.”
As soon as the host heard this, he became furious and wanted to throw him outside in the stormy weather.
The Jew pleaded for mercy, and he had to promise his host that he would return home without traveling to the Besht.
This story was related to the Besht. Whereupon he said: “The host is a great man. He is on the level of Rav, and Rav has the status of a Tanna who can disagree [with other Tana’aim].”2
I.F.
Mezhibozher Rebbe
בשעת דער בעש”ט איז געווען אין מעזשביזש האט ער תאקי געהאט גרויסע רדיפות {אבען} [אבער] זיין שם איז שטענדיג געווארען גרעסער און מעכטיגער.
ביי א {מתנגיד} [מתנגד] אין א שטעטעל ווייט פון מעזשביזש איז געווארען שטארק שלאף א טאכטער.
די דאקטוירים האבען זי שוין אויפגעגעבען – האבען יידן אים געראטען ער זאל זיך זען מיט דעם בעשט.באין ברירה {האר} [האט] ער אנגעקומען די עצה, און האט זיך גענעמען אין וועג אריין. נישט ווייט פון מעזשביזש האט זיך געמאכט א שרעקליכער {זעווערעכערע} [זעווערעכע] און שטורם.האט ער קוים אנגעטראפען אין א דארף ביי א יידן וואס ער איז געזעצען און האט געלערנט.ער איז געווען שעור נישט א דערפרוירענער און דער ייד האט אים אויפגענומען מיט גרויס גאסטפריינדליכקייט און האט אים געגעבען צו עסען און טרינקען און א טרוקענעם מלבוש.
דער נאכדעם פרעגט אים דער ייד – וואס איז אויך געווען א שטארקער {מתנגיד} [מתנגד] – אבער א גרויסער תלמיד חכם: אוואו פוהרט א ייד אין אזא דרויסען? ענטפערט אים דער ייד וואס האט געהאט די שלאפע טאכטער: צום בעשט. צו ראטעווען מיין קראנקע טאכטער.
אזוי ווי דער בעל אכסניה האט דאס געהערט איז [ער] געווארען א צערקאכטער – אויפגערעגט און האט אים {געוואל} [געוואלט] הערויסטרייבען אין דעם שטורמישען דרויסען.דער ייד האט זיך געבעטען רחמים און ער האט אים געמוסט צוזאגען דאס ער וועט זיך צוריק אהיים קערען און נישט פוהרען צום בעש”ט.
האט מען די מעשה דערציילט דעם בעש”ט. האט ער געזאגט: דער ייד דער בעל אסנ אכסניה איז א גרויסער מענש. ער איז במדרגת רב ורב תנא הוא ופליג.
י.פ)
מעזשביזשער רבי
כשהבעש”ט היה במז’יבוז’ הוא אכן נרדף רבות, אבל השם שלו תמיד נהייה גדול יותר ומופלא יותר.
בתו של מתנגד אחד בעיירה רחוקה ממז’יבוז’ נהייתה חולה מאוד. הרופאים כבר וויתרו עליה – יהודים הציעו לו שכדאי לו ללכת אל הבעש”ט.
בלית ברירה, הוא קיבל את העצה ויצא לדרך. לא רחוק ממז’יבוז’ החלו סערה איומה וסופת שלגים.
בקושי רב, הוא מצא מסתור אצל יהודי אחד באיזה כפר, שם היהודי ישב ולמד.
הוא היה כמעט קפוא לגמרי והיהודי קיבל אותו בהכנסת אורחים מרשימה – נתן לו לאכול ולשתות ואף נתן לו בגדים יבשים.
לאחר מכן, שאל אותו היהודי – שהיה גם מתנגד גדול – אבל גם תלמיד חכם גדול: “לאן נוסע יהודי במזג אוויר כזה?” ענה לו היהודי בעל הבת החולה: “אל הבעש”ט. להציל את ביתי החולה”.
ברגע ששמע זאת בעל האכסניה הוא נהייה עצבני ונסער
ורצה לזרוק אותו לסופה שבחוץ.
היהודי ביקש ממנו רחמים, ונאלץ להבטיח לו שהוא יחזור הביתה ולא ייסע אל הבעש”ט.
סיפרו את המקרה הזה לבעש”ט, והוא אמר: “היהודי בעל האכסנייה, היה אדם ישר וטוב מאוד [מענטש]. הוא במדרגת רב תנא הוא ופליג1 [=. כלומר הבעש”ט החשיב את בעל האכסנייה כבר פלוגתא לגיטימי שיכול לחלוק עליו].”
י.פ.
הרבי ממז’יבוז’
When the Besht was in Mezhibozh he suffered from great persecutions, but his name constantly grew stronger and mightier.
The daughter of a Misnaged who lived in a Shtetl far away from Mezhibozh became very ill. The doctors had already given up on her – so several Jews advised him to meet the Besht.
Not having any other options, he accepted the advice and he set out on his journey. Not far from Mezhibozh a terrible blizzard and snowstorm started to fall.
He barely managed to find shelter in the house of a Jew who sat and learned.
He was almost completely frozen. The Jew greeted him with great hospitality and gave him food, drink, and dry clothes.
Afterward the Jew – who was a big Misnaged, but also a great Torah scholar – asked him: “Where is a Jew traveling in such weather?” The Jew whose daughter was very ill replied: “To the Besht. To save my sick daughter.”
As soon as the host heard this, he became furious and wanted to throw him outside in the stormy weather.
The Jew pleaded for mercy, and he had to promise his host that he would return home without traveling to the Besht.
This story was related to the Besht. Whereupon he said: “The host is a great man. He is on the level of Rav, and Rav has the status of a Tanna who can disagree [with other Tana’aim].”2
I.F.
Mezhibozher Rebbe
בשעת דער בעש”ט איז געווען אין מעזשביזש האט ער תאקי געהאט גרויסע רדיפות {אבען} [אבער] זיין שם איז שטענדיג געווארען גרעסער און מעכטיגער.
ביי א {מתנגיד} [מתנגד] אין א שטעטעל ווייט פון מעזשביזש איז געווארען שטארק שלאף א טאכטער.
די דאקטוירים האבען זי שוין אויפגעגעבען – האבען יידן אים געראטען ער זאל זיך זען מיט דעם בעשט.באין ברירה {האר} [האט] ער אנגעקומען די עצה, און האט זיך גענעמען אין וועג אריין. נישט ווייט פון מעזשביזש האט זיך געמאכט א שרעקליכער {זעווערעכערע} [זעווערעכע] און שטורם.האט ער קוים אנגעטראפען אין א דארף ביי א יידן וואס ער איז געזעצען און האט געלערנט.ער איז געווען שעור נישט א דערפרוירענער און דער ייד האט אים אויפגענומען מיט גרויס גאסטפריינדליכקייט און האט אים געגעבען צו עסען און טרינקען און א טרוקענעם מלבוש.
דער נאכדעם פרעגט אים דער ייד – וואס איז אויך געווען א שטארקער {מתנגיד} [מתנגד] – אבער א גרויסער תלמיד חכם: אוואו פוהרט א ייד אין אזא דרויסען? ענטפערט אים דער ייד וואס האט געהאט די שלאפע טאכטער: צום בעשט. צו ראטעווען מיין קראנקע טאכטער.
אזוי ווי דער בעל אכסניה האט דאס געהערט איז [ער] געווארען א צערקאכטער – אויפגערעגט און האט אים {געוואל} [געוואלט] הערויסטרייבען אין דעם שטורמישען דרויסען.דער ייד האט זיך געבעטען רחמים און ער האט אים געמוסט צוזאגען דאס ער וועט זיך צוריק אהיים קערען און נישט פוהרען צום בעש”ט.
האט מען די מעשה דערציילט דעם בעש”ט. האט ער געזאגט: דער ייד דער בעל אסנ אכסניה איז א גרויסער מענש. ער איז במדרגת רב ורב תנא הוא ופליג.
י.פ)
מעזשביזשער רבי
Late Hasidism was perceived and presented in research as a movement of institutionalization and entrenchment that lost the initial Hasidic renaissance, and even degenerated. Recently there have been changes in research and more complex methods and approaches have been introduced that find characteristics unique to late Hasidim.
