למרות שר’ פנחס מקאריץ לא היה תלמיד של הבעש”ט, הוא היה אצלו שלוש פעמים. על הביקור השלישי שלו אצל הבעש”ט מספרים את המעשה הבא:
[הערת צד:] (ר’ פנחס אמר על הבעש”ט: “לא קיבלתי מרות (מלשון מורה)”).
לר’ פנחס היה קושי ב’מורה נבוכים.’ כששמע שהבעש”ט נמצא בקרבת מקום, הוא החליט לנסוע אליו כדי ללמוד ממנו את פירוש העניין במורה נבוכים.
כשר’ פנחס היה בדרכו, התיישב הבעש”ט עם החבורה שלו ושוחח איתם. לפתע פתאום, הוא קרא בקול “תכף יהיה לנו אורח מכובד – ר’ פנחס.” והחל לדבר איתם רק על עניינים נשגבים.
בדיוק כשר’ פנחס נכנס בדלת, אמר הבעש”ט “כתוב ‘בידו מחקרי ארץ’ וקשה שאם הכל בידו – בידי הקב”ה – מדוע צריך להרהר ולחקור? – כשהכל בהשגחה אין צורך בשום ‘מחקרי ארץ’. מנגד, אם בכל זאת ‘חוקרים ארץ’ יכול חס וחלילה להסתפק אם הכל באמת בידו.
אלא, הפשט [=ההסבר] הוא כך: ‘בידו’ – הכוונה שרק ברשות האלוהים פלוני רשאי להיות ‘חוקר ארץ’. ר’ פנחס רשאי, אבל אתם, תלמידי, לא רשאים”
ולאחר מכן, הסביר הבעש”ט את הפשט במורה נבוכים.
[הערת צד:] (אכן קראו לר’ פנחס חוקר אלוקים).
י.פ.
הרבי מטולנא
R. Pinchas of Koretz, despite not being a student of the Besht, made three visits to him. [In the margins: R. Pinchas stated that he did not receive instruction from the Besht]. On his third journey, it is said, that R. Pinchas had difficulty understanding a passage in Maimonides’ Guide to the Perplexed. Upon learning that the Besht was in the nearby area, R. Pinchas decided to travel to him to gain clarity on the matter. At the time of R. Pinchas’ arrival, the Besht was in a meeting with his close associates, discussing various topics. Suddenly, he announced, “We will soon have a distinguished guest, R. Pinchas,” and began discussing elevated matters. As soon as R. Pinchas entered, the Besht stated, “It is difficult to understand the verse in Psalms, ‘Within his power are the speculators of the earth.’ If God’s power indeed encompasses everything, then it is pointless to contemplate and speculate on the wonders of the earth. Everything is happening under the direction of Divine Providence, rendering any speculation unnecessary. Additionally, by speculating, one may, God forbid, potentially question whether everything truly is within God’s power.” The Besht, in response to his inquiry, stated, “The proper understanding is that ‘within his power’ implies ‘God’s authority’. God has the power to grant permission for individuals to engage in speculation.” The Besht concluded, “It is permissible for R. Pinchas to engage in speculation,* but for my other students, it is forbidden.” The Besht subsequently provided the correct explanation for the Guide to the Perplexed.
*R. Pinchas was indeed deemed as the “investigator of the Divine”
Y.F.
Tolner Rebbe
ר’ פנחס קאריצער חאטש ער איז נישט געווען א תלמיד פון דעם בעש”ט איז געווען דריי מאל ביים בעשט. וועגען זיינער דריטע נסיעה צו אים דער ציילט מען די מעשה.
]בגליון:[ ר’ פנחס האט געזאגט אויף דעם בעש”ט: לא קבלתי מרות (פון מורה, לערער)
ר’ פנחס איז געווען קשה א מורה נבוכים. האט ער זיך אנטשידען געהערט דאס דער בעשט געפינט זיך אין דער נוהנטער געגענד האט ער {באשטאסען} [באשלאסען] ער וועט פארען צו אים אום צו לערנען פשט אין דעם מורה נבוכים.
בשעת ר’ פנחס האט זיך געמאכט אויף דעם וועג איז דער בעשט געזעסען מיט זיין חברייא און געהאט א שמוס מיט זיי. פלוצלינג רופט ער זיך אן מיר וועלען באלד האבען א געהויבענען גאסט – ר’ פנחס {אן} [און] האט אנגעהויבען שמוסען גאר פון ענינים גבוהים.
און פונקט ווי ר’ פנחס איז אריין אין דארך דער טיר האט דער בעשט געזאגט: עס שטייט בידו מחקרי ארץ. איז דאך קשה אז עס איז אלעס בידו – ביד השם – וואס דארף מען גריבלן און מחקר זיין – אלעס איז דאך בהשגחה און דאן דארף מען דאך נישט זיין קיין מחקרי ארץ. און פארקערט אז מען איז שוין א חוקר ארץ קען מען ח”ו העריין אין א ספק צו אלעס איז בידו.
נאר דער פשט איז אזוי – בידו – עס איז אים עבערשטען רשות צו ערלייבען עמעצען צו זיין א חוקר ארץ. ר’ פנחס מעג זיין אבער איר מיינע תלמידים טורט נישט.
און דערנאך האט דער בעש”ט געטייטשט פשט אין מורה נבוכים.
[בגיליון: מען האט טאקי
ר’ פנחס גערופען
חוקר אלקים[
י. פ)
טאלנער רבי
למרות שר’ פנחס מקאריץ לא היה תלמיד של הבעש”ט, הוא היה אצלו שלוש פעמים. על הביקור השלישי שלו אצל הבעש”ט מספרים את המעשה הבא:
[הערת צד:] (ר’ פנחס אמר על הבעש”ט: “לא קיבלתי מרות (מלשון מורה)”).
לר’ פנחס היה קושי ב’מורה נבוכים.’ כששמע שהבעש”ט נמצא בקרבת מקום, הוא החליט לנסוע אליו כדי ללמוד ממנו את פירוש העניין במורה נבוכים.
כשר’ פנחס היה בדרכו, התיישב הבעש”ט עם החבורה שלו ושוחח איתם. לפתע פתאום, הוא קרא בקול “תכף יהיה לנו אורח מכובד – ר’ פנחס.” והחל לדבר איתם רק על עניינים נשגבים.
בדיוק כשר’ פנחס נכנס בדלת, אמר הבעש”ט “כתוב ‘בידו מחקרי ארץ’ וקשה שאם הכל בידו – בידי הקב”ה – מדוע צריך להרהר ולחקור? – כשהכל בהשגחה אין צורך בשום ‘מחקרי ארץ’. מנגד, אם בכל זאת ‘חוקרים ארץ’ יכול חס וחלילה להסתפק אם הכל באמת בידו.
אלא, הפשט [=ההסבר] הוא כך: ‘בידו’ – הכוונה שרק ברשות האלוהים פלוני רשאי להיות ‘חוקר ארץ’. ר’ פנחס רשאי, אבל אתם, תלמידי, לא רשאים”
ולאחר מכן, הסביר הבעש”ט את הפשט במורה נבוכים.
[הערת צד:] (אכן קראו לר’ פנחס חוקר אלוקים).
י.פ.
הרבי מטולנא
R. Pinchas of Koretz, despite not being a student of the Besht, made three visits to him. [In the margins: R. Pinchas stated that he did not receive instruction from the Besht]. On his third journey, it is said, that R. Pinchas had difficulty understanding a passage in Maimonides’ Guide to the Perplexed. Upon learning that the Besht was in the nearby area, R. Pinchas decided to travel to him to gain clarity on the matter. At the time of R. Pinchas’ arrival, the Besht was in a meeting with his close associates, discussing various topics. Suddenly, he announced, “We will soon have a distinguished guest, R. Pinchas,” and began discussing elevated matters. As soon as R. Pinchas entered, the Besht stated, “It is difficult to understand the verse in Psalms, ‘Within his power are the speculators of the earth.’ If God’s power indeed encompasses everything, then it is pointless to contemplate and speculate on the wonders of the earth. Everything is happening under the direction of Divine Providence, rendering any speculation unnecessary. Additionally, by speculating, one may, God forbid, potentially question whether everything truly is within God’s power.” The Besht, in response to his inquiry, stated, “The proper understanding is that ‘within his power’ implies ‘God’s authority’. God has the power to grant permission for individuals to engage in speculation.” The Besht concluded, “It is permissible for R. Pinchas to engage in speculation,* but for my other students, it is forbidden.” The Besht subsequently provided the correct explanation for the Guide to the Perplexed.
*R. Pinchas was indeed deemed as the “investigator of the Divine”
Y.F.
Tolner Rebbe
ר’ פנחס קאריצער חאטש ער איז נישט געווען א תלמיד פון דעם בעש”ט איז געווען דריי מאל ביים בעשט. וועגען זיינער דריטע נסיעה צו אים דער ציילט מען די מעשה.
]בגליון:[ ר’ פנחס האט געזאגט אויף דעם בעש”ט: לא קבלתי מרות (פון מורה, לערער)
ר’ פנחס איז געווען קשה א מורה נבוכים. האט ער זיך אנטשידען געהערט דאס דער בעשט געפינט זיך אין דער נוהנטער געגענד האט ער {באשטאסען} [באשלאסען] ער וועט פארען צו אים אום צו לערנען פשט אין דעם מורה נבוכים.
בשעת ר’ פנחס האט זיך געמאכט אויף דעם וועג איז דער בעשט געזעסען מיט זיין חברייא און געהאט א שמוס מיט זיי. פלוצלינג רופט ער זיך אן מיר וועלען באלד האבען א געהויבענען גאסט – ר’ פנחס {אן} [און] האט אנגעהויבען שמוסען גאר פון ענינים גבוהים.
און פונקט ווי ר’ פנחס איז אריין אין דארך דער טיר האט דער בעשט געזאגט: עס שטייט בידו מחקרי ארץ. איז דאך קשה אז עס איז אלעס בידו – ביד השם – וואס דארף מען גריבלן און מחקר זיין – אלעס איז דאך בהשגחה און דאן דארף מען דאך נישט זיין קיין מחקרי ארץ. און פארקערט אז מען איז שוין א חוקר ארץ קען מען ח”ו העריין אין א ספק צו אלעס איז בידו.
נאר דער פשט איז אזוי – בידו – עס איז אים עבערשטען רשות צו ערלייבען עמעצען צו זיין א חוקר ארץ. ר’ פנחס מעג זיין אבער איר מיינע תלמידים טורט נישט.
און דערנאך האט דער בעש”ט געטייטשט פשט אין מורה נבוכים.
[בגיליון: מען האט טאקי
ר’ פנחס גערופען
חוקר אלקים[
י. פ)
טאלנער רבי
Late Hasidism was perceived and presented in research as a movement of institutionalization and entrenchment that lost the initial Hasidic renaissance, and even degenerated. Recently there have been changes in research and more complex methods and approaches have been introduced that find characteristics unique to late Hasidim.
