פעם אחת, ר’ רפאל בערשעווער נשלח על-ידי ר’ פנחס מקאריץ לקנות אתרוג. באותו הזמן היה קשה מאוד לקנות אתרוג – ובמאמץ גדול הוא הצליח להשיג את האתרוג היחידי בעיר.
*[הערת צד:] (הוא היה תלמידו של ר’ פנחס, כנראה ר’ רפאל מברשיד.)
כשהוא נסע בחזרה, הוא ראה יהודי אחד שנשא עמו דגים למכירה. באותו הזמן, גם דגים לא היו בנמצא אז ר’ רפאל החל לבקש ממנו שימכור לו את הדגים עבור ר’ פנחס. אולם היהודי לא רצה למכור בשום אופן, אלא אם הוא יתן לו את האתרוג בעבורם – אז ר’ רפאל הסכים לכך והחליף את הדגים בתמורה לאתרוג.
כשהוא הגיע לקאריץ בלי האתרוג שאלו אותו – “מה הפירוש? החלפת אתרוג בשביל דגים?!”
הוא ענה, (היום הראשון של סוכות אז היה שבת), שכשיש דגים בשביל יום טוב, אז השמחה אמיתית, ושמחת יום טוב היא מדאורייתא (ככתוב ‘ושמחת בחגך’) – מצוות אתרוג ביום השני היא רק מדרבנן –[ולכן] דגים עדיפים.
י.פ.
הרבי מטולנא
Once, [Before the holiday of Sukkot], R. Refael of Bershiv* was tasked by R. Pinchas of Koretz to purchase an etrog (one of the four species taken on Sukkot). Despite the difficulties in obtaining one, R. Refael was ultimately successful in procuring a single etrog for the entire town. Upon his return, R. Refael encountered a Jewish individual who was selling fish, which was also scarce, and R. Refael started to plead with him to sell the fish to Rabbi Pinchas. However, the individual only consented to the sale in exchange for the procured etrog. R. Refael ultimately agreed to the exchange and traded the fish for the etrog.
When he reached Koretz without the etrog, he was questioned, “How could this happen? What did you do, trading an etrog for a fish?” The first day of that specific Sukkot occurred on a Sabbath. Hence, the practice of taking an etrog was prohibited. – R. Refael explained, “Having fish for Yom Tov (a religious festival) is a sure way to have a joyous celebration, and being joyful during Yom Tov is, after all, a biblical requirement (“And you shall be joyful in your festival”). In contrast, taking an etrog on the second day of Sukkot is purely rabbinical. Therefore, having fish is preferable.”
Tolner Rebbe
Y.F.
*He was a student of R. Pinchas Koritzer.
ר’ רפאל בערשעווער [בגליון: ער איז געווען ר’ פנחס’ א תלמיד] איז איינמאל געשיקט געווארען פון ר’ פנחס קאריצער צו קויפען אן אתרוג. אין דער צייט איז זייער שווער געווען צו קויפען אן אתרוג – און מיט דער גרעסטער מי איז אים קוים געלונגען צו באקומען דעם איינציגען אתרוג אין שטאדט.
אז ער איז געפוהרען צוריק האט ער דערזען א יידן וואס טראגט פיש צום פארקויפען. דעמאלט איז פיש אויך נישט געווען צו באקומען און ר’ רפאל הייבט און צו בעטן ער זאל אים פארקויפען די פיש פאר ר’ {פנח’ס} [פנחס]. האט דער ייד בשום אופן נישט געוואלט פארקויפן סיידען ער זאל אים דאפאר געבען דעם אתרוג – איז ר’ רפאל איינגעשטאנען דארויף און האט איינגעהאנדעלט די פיש פאר דעם אתרוג.
אז ער איז געקומען קיין קארעץ און דעם אתרוג האט מען אים געפרעגט – סטייטש – וואס האסט’ו געטון אויסגעטוישט אן אתרוג פאר פיש.
האט ער געענטפערט: (דער ערשטער טאג סוכות איז דעמולט אויסגעקומען אום שבת) אז מען האט פיש פאר יום טוב האט מען דעם אמת’ן שמחת יום טוב און שמחת א יום טוב איז דאך מדאורייתא (עס שטייט ושמחת בחגך) – אתרוג דעם צווייטען טאג איז דאך נאר מדרבנן – איס פיש ביליכער.
י. פ)
טאלנער רבי
פעם אחת, ר’ רפאל בערשעווער נשלח על-ידי ר’ פנחס מקאריץ לקנות אתרוג. באותו הזמן היה קשה מאוד לקנות אתרוג – ובמאמץ גדול הוא הצליח להשיג את האתרוג היחידי בעיר.
*[הערת צד:] (הוא היה תלמידו של ר’ פנחס, כנראה ר’ רפאל מברשיד.)
כשהוא נסע בחזרה, הוא ראה יהודי אחד שנשא עמו דגים למכירה. באותו הזמן, גם דגים לא היו בנמצא אז ר’ רפאל החל לבקש ממנו שימכור לו את הדגים עבור ר’ פנחס. אולם היהודי לא רצה למכור בשום אופן, אלא אם הוא יתן לו את האתרוג בעבורם – אז ר’ רפאל הסכים לכך והחליף את הדגים בתמורה לאתרוג.
כשהוא הגיע לקאריץ בלי האתרוג שאלו אותו – “מה הפירוש? החלפת אתרוג בשביל דגים?!”
הוא ענה, (היום הראשון של סוכות אז היה שבת), שכשיש דגים בשביל יום טוב, אז השמחה אמיתית, ושמחת יום טוב היא מדאורייתא (ככתוב ‘ושמחת בחגך’) – מצוות אתרוג ביום השני היא רק מדרבנן –[ולכן] דגים עדיפים.
י.פ.
הרבי מטולנא
Once, [Before the holiday of Sukkot], R. Refael of Bershiv* was tasked by R. Pinchas of Koretz to purchase an etrog (one of the four species taken on Sukkot). Despite the difficulties in obtaining one, R. Refael was ultimately successful in procuring a single etrog for the entire town. Upon his return, R. Refael encountered a Jewish individual who was selling fish, which was also scarce, and R. Refael started to plead with him to sell the fish to Rabbi Pinchas. However, the individual only consented to the sale in exchange for the procured etrog. R. Refael ultimately agreed to the exchange and traded the fish for the etrog.
When he reached Koretz without the etrog, he was questioned, “How could this happen? What did you do, trading an etrog for a fish?” The first day of that specific Sukkot occurred on a Sabbath. Hence, the practice of taking an etrog was prohibited. – R. Refael explained, “Having fish for Yom Tov (a religious festival) is a sure way to have a joyous celebration, and being joyful during Yom Tov is, after all, a biblical requirement (“And you shall be joyful in your festival”). In contrast, taking an etrog on the second day of Sukkot is purely rabbinical. Therefore, having fish is preferable.”
Tolner Rebbe
Y.F.
*He was a student of R. Pinchas Koritzer.
ר’ רפאל בערשעווער [בגליון: ער איז געווען ר’ פנחס’ א תלמיד] איז איינמאל געשיקט געווארען פון ר’ פנחס קאריצער צו קויפען אן אתרוג. אין דער צייט איז זייער שווער געווען צו קויפען אן אתרוג – און מיט דער גרעסטער מי איז אים קוים געלונגען צו באקומען דעם איינציגען אתרוג אין שטאדט.
אז ער איז געפוהרען צוריק האט ער דערזען א יידן וואס טראגט פיש צום פארקויפען. דעמאלט איז פיש אויך נישט געווען צו באקומען און ר’ רפאל הייבט און צו בעטן ער זאל אים פארקויפען די פיש פאר ר’ {פנח’ס} [פנחס]. האט דער ייד בשום אופן נישט געוואלט פארקויפן סיידען ער זאל אים דאפאר געבען דעם אתרוג – איז ר’ רפאל איינגעשטאנען דארויף און האט איינגעהאנדעלט די פיש פאר דעם אתרוג.
אז ער איז געקומען קיין קארעץ און דעם אתרוג האט מען אים געפרעגט – סטייטש – וואס האסט’ו געטון אויסגעטוישט אן אתרוג פאר פיש.
האט ער געענטפערט: (דער ערשטער טאג סוכות איז דעמולט אויסגעקומען אום שבת) אז מען האט פיש פאר יום טוב האט מען דעם אמת’ן שמחת יום טוב און שמחת א יום טוב איז דאך מדאורייתא (עס שטייט ושמחת בחגך) – אתרוג דעם צווייטען טאג איז דאך נאר מדרבנן – איס פיש ביליכער.
י. פ)
טאלנער רבי
Late Hasidism was perceived and presented in research as a movement of institutionalization and entrenchment that lost the initial Hasidic renaissance, and even degenerated. Recently there have been changes in research and more complex methods and approaches have been introduced that find characteristics unique to late Hasidim.
